Hirudoterapia

Termin hirudoterapia pochodzi od łacińskiej nazwy pijawki HIRUDO. W procesie leczenia przy pomocy pijawek czyli hirudoterapii mogą być wykorzystywane przede wszystkim pijawki należące do gatunku pijawek medycznych, do którego zaliczają się pijawki Hirudo Verbana hodowane laboratoryjnie w firmie EURO-BION.Do hirudoterapii wykorzystywane są pijawki będące hemopasożytami (żywiące się wyłącznie krwią). Pijawki lekarskie to takie, które mogą być wykorzystywane w terapiach ludzi i zwierząt ze względu na atrakcyjne pod kątem medycznym związki organiczne produkowane głównie w ich gruczołach ślinowych, ale także w innych organach ich ciała. Związki te w trakcie tak zwanego „żerowania leczniczego” na żywicielu wprowadzane są przez pijącą krew pijawkę w miejscu jej przystawienia, skąd przenikają do sąsiadujących z tym miejscem tkanek ciała oraz wraz z krwią doprowadzane są do ważnych narządów i organów wewnętrznych leczonego organizmu gdzie inicjują procesy naprawcze różnych stanów chorobowych.

ZASTOSOWANIE PIJAWEK

Pijawka nie stanowi panaceum na wszystkie choroby, ale skutecznie leczy: choroby i bóle serca, nadciśnienie, niedociśnienie, choroby płuc i oskrzeli, choroby przewodu pokarmowego, choroby wątroby, wrzody żołądka i dwunastnicy, wysoki cholesterol, alergie, choroby skóry, żylaki, zakrzepowe zapalenie żył, chorobę niedokrwienną, trudno gojące się rany, hemoroidy, choroby kobiece, rwę kulszową, zapalenie korzonków nerwowych, bóle stawów, obrzęki powypadkowe, krwiaki i zakrzepy, choroby nerek, prostatę, impotencję, choroby kręgosłupa (bóle), agresję, histerię, nerwicę, depresję, procesy starzenia. W 1996 roku potwierdzono badaniami naukowymi korzystne działanie hirudozwiązków (surowych ekstraktów z pijawek) na stymulację wzrostu komórek nerwowych (neuronów). W związku z tym faktem duże nadzieje wiąże się z możliwością leczenia poporodowych porażeń mózgowych u dzieci oraz choroby Parkinsona i Alzheimera (uzyskano już pierwsze pozytywne wyniki). Ostatnio prowadzi się także z powodzeniem leczenie cellulitisu przy pomocy pijawki lekarskiej, uzyskano też pomyślne wyniki w terapiach związanych z bezoperacyjnym powiększaniem penisa u mężczyzn. Sposoby obu tych terapii chronione są patentowymi świadectwami ochronnymi. Pijawki są bardzo często wykorzystywane przy replantacjach kończyn, palców, skóry, piersi, uszu, przy kuracjach odmładzających.

PRZECIWWSKAZANIA DO STOSOWANIA PIJAWEK

Bezwzględnie pamiętać należy, że:

Nigdy nie stawiamy pijawek kobietom w ciąży. Zawarte w wydzielinie gruczołów ślinowych pijawek hirudozwiązki mogą wpływać na przebieg rozwijającej się ciąży, a w skrajnych przypadkach powodować poronienia.
Nie przystawiamy pijawek ludziom chorym na hemofilię, wykazującym symptomy skrajnego wyniszczenia organizmu, a także będącym pod wpływem alkoholu lub narkotyków.
Nigdy nie przystawiamy pijawek pacjentom będącym w trakcie leczenia farmakologicznego z wykorzystaniem antykoagulantów. Zabieg hirudoterapii w takim przypadku może być przeprowadzony dopiero po przerwie trwającej przynajmniej tydzień. W przeciwnym razie krwawienie z ranki, gdzie przyssana była pijawka, może trwać bardzo długo (nawet do 48 godzin).
Należy zachować szczególną ostrożność w przypadkach, gdy ciśnienie krwi wynosi 60/80 lub nieco mniej. Po seansie hirudoterapii prawie zawsze u pacjentów występują zawroty głowy i osłabienie ogólne.
Nie przeprowadzamy zabiegu hirudoterapii przy silnej anemii.
Bardzo ostrożnie przeprowadzamy sesje hirudoterapeutyczne alergikom, gdyż mogą oni być uczuleni także na hirudozwiązki. U takich pacjentów przy pierwszym seansie przystawiamy maksymalnie 4 pijawki.
Z założenia nie leczymy pijawkami dzieci poniżej 10. roku życia. Wyjątek stanowić mogą tylko przypadki bardzo szczególne oraz replantacje.

CZYNNIKI POWODUJĄCE BRAK AKTYWNOŚCI PIJAWEK

Pijawki, w tym także pijawka lekarska Hirudo Verbana ,należą do bardzo niebezpiecznych pasożytów, odznaczających się nienasyconym apetytem i wrodzonym instynktem gryzienia wszystkiego, co ma temperaturę wyższą niż 33 °C i zawiera aminokwas argininę oraz niewielki, odpowiadający fizjologicznemu, roztwór chlorku sodu. Jej agresywna żerność jest przedmiotem wielu porównań literackich, przypowieści oraz przysłów ludowych. Bywają jednak przypadki, że przystawiana pijawka ani myśli przyssać się do miejsca, na którym właśnie bardzo nam zależy.

Jaka może być przyczyna takiego zachowania się pijawki? Spróbujmy po kolei prześledzić możliwe przyczyny takich sytuacji, po to, aby usunąć, jeśli to będzie możliwe, przynajmniej niektóre z nich.

Jeśli pijawka pochodzi z legalnego źródła, mimo to nie chce „pracować”, zastanówmy się, czy nie była ona przechowywana w lodówce lub czy nie zmienialiśmy jej wody na zbyt zimną. Szok termiczny, którego pijawka nie lubi, dość skutecznie pozbawia ją apetytu i nie będzie chciała przez pewien czas nikogo leczyć.
Należy pamiętać, że pijawka jest żywym organizmem, więc podlega różnym rytmom i wpływom biologicznym. Jest bardzo wrażliwa na tzw. burze magnetyczne, zaćmienia słońca lub księżyca oraz jego fazy. Pijawki lekarskie są mało aktywne w nocy. Ponadto wyczuwają one bardzo dobrze stan rozdrażnienia zarówno u terapeuty, jak i u pacjenta. W takich przypadkach należy przerwać seans, aż do czasu uspokojenia swoich emocji, a na pewno przy ponownym przystawieniu pijawka przyssie się z ochotą.
Nasza pijawka lub inne, z którymi ma ona kontakt, znajdują się w okresie godowym. Podczas okresu godowego zarówno pijawka, która go przechodzi, jak i ta, która pełni tylko funkcję biernego obserwatora tego cyklu, na pewno nie będzie chciała gryźć od razu. Aby ją zastosować w seansie hirudoterapeutycznym, należy cierpliwie odczekać kilka do kilkunastu minut, aż w końcu zacznie ona gryźć i kontynuować leczenie.
Musimy pamiętać, że pijawce mogą nie podobać się zapachy naszego dezodorantu, mydła, perfum, żeli i innych preparatów kosmetycznych lub toaletowych. Szczególnie nieprzechylnie pijawki traktują zapach różany oraz zapach drzewa sandałowego. Aby ustrzec się tego typu przypadków, należy bezpośrednio przed seansem dokładnie umyć ciało mydłem dziecięcym lub szarym.
Przystawiamy pijawkę na niedostatecznie ciepłą część ciała. Musimy pamiętać, że wbrew powszechnym wyobrażeniom poszczególne części naszego ciała (skóry), mają różną temperaturę. Jeśli temperatura tego miejsca jest niższa niż 33 C, to pomimo naszych najszczerszych chęci na pewno nie uda nam się skutecznie przystawić pijawki na ten obszar ciała. Aby zachęcić ją do rozpoczęcia procesu leczenia, musimy spowodować wzrost temperatury tego obszaru skóry. Można to osiągnąć przez zastosowanie masażu (najlepiej przeprowadzić miejscowy masaż miodowy), rozcieranie, ugniatanie lub po prostu ogrzanie tego miejsca strumieniem ciepłego powietrza z suszarki elektrycznej.
Należy być przygotowanym także na to, że pijawki – podobnie jak i inne żywe istoty – podlegają różnym procesom chorobowym, bardzo często kończonym zejściem śmiertelnym. Stany takie, chociaż budzą nasze współczucie, mogą powodować jednocześnie strach przed zarażeniem się jakąś chorobą od naszej pijawki. Jest to absolutnie niemożliwe. Żadna z chorób pijawek nie przenosi się na ludzi. Jest wręcz odwrotnie. To właśnie w organizmach wielu z naszych pacjentów znajdują się silnie toksyczne dla pijawek substancje, pochodzące z pobieranych leków, pożywienia oraz znajdujących się w naszej krwi różnych trujących substancji gazowych. Powodują one liczne choroby pijawek, których efektem jest śmierć zaraz po pierwszym seansie przeprowadzonym na takim „toksycznym” .

PROCES STAWIANIA PIJAWEK

Sam proces stawiania pijawek nie jest zabiegiem zbyt skomplikowanym, pod warunkiem, że jest wykonywany przez osobę zaznajomioną teoretycznie i praktycznie z zasadami hirudoterapii. Według tradycyjnych zasad leczenia pijawkami w całym kompleksowym procesie hirudoterapeutycznym należy zastosować tyle pijawek, aby na 1 kg masy ciała chorego przypadała jedna pijawka.

Współcześnie uważa się, że do ilości tych należy podchodzić z dużą rezerwą (w rzeczywistości wystarcza o wiele mniej pijawek) i w ogólnym zapotrzebowaniu na pijawki należy brać pod uwagę płeć, wiek, rodzaj schorzenia i jego zaawansowanie, okres trwania choroby, temperament pacjenta, budowę jego ciała, psychiczne nastawienie do terapii pijawkowej, a nawet tak pozornie odległe czynniki jak pora roku, warunki pogodowe itp.

W jednym seansie terapeutycznym przystawia się jednorazowo od 2 do 9 pijawek (bardzo rzadko 10 lub 20 szt.), w 3 – do 5 – dniowych odstępach czasu. Jeden seans terapeutyczny trwa od 45 do 90 minut (przeciętnie 75 minut) i zależy głównie od płci, wieku oraz miejsca postawienia pijawek. Jeśli jest to uzasadnione rodzajem schorzenia oraz jego ciężkością, a przede wszystkim postępami w przebiegu leczenia, to za jakiś czas (3 do 6 miesięcy) sesję terapeutyczną powtarza się ponownie, ustalając dla danego pacjenta i każdej kolejnej sesji niezbędną ilość przystawianych pijawek, czas przerw międzysesyjnych oraz długość trwania każdej sesji. W indywidualnych bądź skrajnych przypadkach prowadzenie hirudoterapii może różnić się w sposób diametralny od podanych powyżej zasad ogólnych. Zawsze jednak, bez względu na zastosowaną technologię, obowiązują następujące zasady:

Przed i po seansie hirudoterapii należy zmierzyć pacjentowi ciśnienie krwi. Zdarza się bowiem, szczególnie po pierwszym seansie hirudoterapii, że u pacjentów występują lekkie zawroty głowy, osłabienie i obniżone ciśnienie krwi. Nie są to symptomy groźne. Jest to po prostu jeden ze sposobów reakcji organizmu na pierwszy seans hirudoterapii. Prawie zawsze po drugim i następnym seansie u pacjentów następuje duży przypływ sił fizycznych i psychicznych.
Przed przystawieniem pijawki powinny być poddane steryzlizacji. W tym celu należy umieścić pijawki w specjalnie przygotowanym roztworze (należy rozpuścić 1 tabletkę HIRUDOCLEANER w 2 litrach wody) na około 1 minutę.
Zawsze należy przestrzegać zasad aseptyki. Stosowane podczas zabiegu opatrunki muszą być sterylne. Przed seansem hirudoterapii koniecznie trzeba umyć ręce mydłem dziecięcym lub szarym jak również zawsze pracować w gumowych chirurgicznych rękawiczkach ochronnych. Uniemożliwiają one pijawce przyczepienie się do ręki osoby przystawiającej, a w przypadku wykonywania zabiegu – osobie obcej, zapobiega to ewentualnym kontaktom z krwią pacjenta. Po zabiegu absolutnie nie należy rękoma dotykać pozostawionej przez pijawkę ranki. Nie można jej także rozdrapywać bezpośrednio ani też drapać skóry w odległości 5 – 7 cm wokół ranki.
W czasie pierwszej doby po seansie hirudoterapii nie należy ranki moczyć wodą, trzeba też uważać, aby nie była ona zmoczona wilgocią pochodzącą z potu. Pełną kąpiel można brać dopiero na trzeci dzień. Po kąpieli rankę należy zabezpieczyć niewielkim opatrunkiem.
Pijawki należy przystawiać po zakończeniu przez pacjenta pracy, wieczorem przed snem, a najlepiej w dni wolne od pracy. Przez okres 2 – 3 dni po seansie hirudoterapii nie należy uprawiać intensywnych ćwiczeń fizycznych.
Dobę przed zabiegiem hirudoterapii i dzień po seansie pacjent nie powinien spożywać alkoholu, pić kawy ani mocnej herbaty. Używki te mogą powodować dodatkowe rozszerzanie naczyń krwionośnych, co w skojarzeniu z zabiegiem hirudoterapii może okazać się szkodliwe. Jest to szczególnie istotne u osób z niskim ciśnieniem krwi. Można natomiast bezpośrednio po seansie wypić lampkę czerwonego wina.
Jeśli hirudoterapeutą jest kobieta, nie powinna ona zbliżać się do pijawek ani przeprowadzać seansów hirudoterapeutycznych podczas występującego u niej okresu menstruacyjnego. To samo dotyczy kobiet, które same sobie chcą w tym czasie przystawiać pijawki.
Nigdy nie należy przeprowadzać eksperymentów, których celem jest łamanie i chęć zmiany ustalonych w hirudoterapii norm i zasad. Zawsze odbije się to niekorzystnie na pacjencie, bez względu na to, czy będziemy nim my sami czy osoba obca. Na przykład: gdy na seans hirudoterapii zgłasza się kobieta ciężarna, u której w trakcie ciąży wystąpiły hemoroidy, bardzo łatwo poddające się terapii pijawkowej, musimy stanowczo odmówić. Istnieje bowiem absolutny zakaz stosowania pijawek u kobiet ciężarnych i w przypadku jego złamania zawsze spowoduje to groźne następstwa.

Pijawki należy przystawiać tylko w miejsca właściwe dla wybranego rodzaju terapii, uważając jednak, by nie spowodować powikłań wynikających z możliwości:

wejścia pijawki w naturalne otwory ciała pacjenta, takie jak: oczy, nos, usta, uszy, odbyt, pochwa. Przyjąć tutaj należy zasadę, że jeśli sytuacja taka jest z jakichś powodów możliwa, to na pewno będzie ona chciała przydarzyć się właśnie nam i teraz;
spowodowania uszkodzenia nerwów lub krwotoków żylnych bądź tętniczych;
spowodowania zakażeń lub zatruć przez pijawki pochodzące z nieznanego i nielegalnego źródła;
pozostawienia przez pijawki blizn w miejscach widocznych i wpływających na atrakcyjność osoby (szczególnie kobiet) lub możliwość dalszego wykonywania przez nią zawodu (aktorki, modelki itp.). Należy pamiętać, że u niektórych ludzi niewielka blizna po ugryzieniu pijawki pozostaje bardzo długo.