Blog

Witamina D odgrywa w organizmie ludzkim znaczącą rolę. Jej podstawowym źródłem jest synteza skórna pod wpływem działania promieni słonecznych, oprócz tego witamina D w niewielkich ilościach występuje także w pokarmach. Z różnych przyczyn niedobór witaminy D jest powszechnym problemem zdrowotnym w Polsce. Jakie są objawy niedoboru witaminy D i kiedy konieczna jest suplementacja? Odpowiadamy!

Funkcje witaminy D w organizmie

Witamina D pełni w organizmie wiele ważnych funkcji. Jedną z najważniejszych jest udział w gospodarce wapniowo-fosforanowej – zapewnia utrzymanie w organizmie optymalnych ilości wapnia i fosforu. Co za tym idzie, wpływa na metabolizm kości, zapewniając im prawidłowy rozwój i utrzymując je w dobrym stanie. Jest też pomocna w utrzymaniu zdrowych mięśni i stawów oraz zapewnia dobry stan zębów.
Witamina D jest istotna z punktu widzenia odporności. Pobudza komórki ciała do wytwarzania przeciwciał, które chronią układ immunologiczny. W ten sposób zmniejsza ryzyko wystąpienia niektórych chorób, m.in. autoimmunologicznych, nadciśnienia i nowotworów.

Źródła witaminy D – jakie są?

Podstawowym źródłem witamy D dla człowieka, jest synteza skórna. Większość witaminy D jest wytwarzana w skórze pod wpływem działania promieniowania słonecznego. W Polsce synteza skórna może być efektywna w okresie wiosenno-letnim (od maja do września), pomiędzy godziną 10 a 15, przy czym przedramiona i podudzia muszą być nieosłonięte i niepokryte kremem z filtrem, a skóra powinna być wystawiona na działanie słońca przez co najmniej 15 minut dziennie.
Drugim źródłem witaminy D jest dieta oparta na produktach ją zawierających, jednak jest ono znacznie mniej efektywne w porównaniu do syntezy skórnej. Zapotrzebowanie może także zostać pokryte przy pomocy suplementów z witaminą D.

W jakich pokarmach występuje witamina D?

Witamina D występuje w żywności jedynie w niewielkich ilościach, głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego. W produktach roślinnych raczej jej nie ma, z wyjątkiem grzybów i pokarmów specjalnie w nią wzbogaconych.
Wśród grup produktów dostarczających organizmowi witaminę D na co dzień znajdują się tłuszcze, mięso i ich przetwory oraz ryby i ich przetwory. Oto lista produktów z witaminą D wraz z jej zawartością:
• węgorz świeży – 1200 IU/100 g,
• łosoś świeży dziki – 600–1000 IU/100 g,
• śledź w oleju – 808 IU/100 g,
• śledź marynowany – 480 IU/100 g,
• łosoś (gotowany/pieczony) – 540 IU/100 g,
• łosoś świeży hodowlany – 100–250 IU/100g,
• ryby z puszki (tuńczyk, sardynki) – 200 IU/100 g,
• makrela (gotowana/pieczona) – 152 IU/100 g,
• dorsz świeży – 40 IU/100 g,
• grzyby shiitake – 100 IU/100 g,
• żółtko jajka – 54 IU/żółtko,
• ser żółty – 7,6–28 IU/100 g.
Witamina D znajduje się również w mleku krowim oraz modyfikowanym, a także w pokarmie kobiecym.

Normy witaminy D w zależności od wieku

Normy dla witaminy D ustalono na poziomie wystarczającego spożycia. W przypadku dzieci i dorosłych norma wynosi 15 μg/dobę. Niemowlęta pomiędzy 0 a 11 miesiącem życia potrzebują nieco mniej witaminy D – optymalna dla nich dawka wynosi 10 μg/dobę.

Witamina D – niedobór

Długotrwały niedobór witaminy D może prowadzić do rozwoju chorób. U dzieci skutkuje krzywicą objawiającą się deformacjami kostnymi o różnym stopniu zaawansowania oraz zaburzeniami mineralizacji i zmniejszeniem masy kostnej. Z kolei u dorosłych i młodzieży po zrośnięciu się chrząstek stawowych niedobór witaminy D wywołuje osteoporozę i osteomalację.
Na zbyt niskie stężenie witaminy D w organizmie wskazywać mogą m.in. bóle kostne o różnym stopniu nasilenia i różnej lokalizacji (zazwyczaj podudzi i stóp). Zwiększona zostaje predyspozycja do złamań kości. Dochodzi też do zaburzeń funkcjonowania układu nerwowego oraz obniżenia odporności.

Najczęstsze przyczyny niedoboru witaminy D w organizmie

Jeśli synteza skórna ze względu np. na zaawansowany wiek, zwiększoną pigmentację skóry, nadmierne stosowanie kremów z filtrem, zachmurzenie czy zanieczyszczenie powietrza jest ograniczona, a podaż witaminy D wraz z dietą niewystarczająca, może wystąpić deficyt witaminy D w organizmie.
W grupie ryzyka niedoboru witaminy D znajdują się przede wszystkim osoby cierpiące na różne choroby, w tym:
• cywilizacyjne (np. otyłość, cukrzyca typu 2),
• układu sercowo-naczyniowego (np. choroba niedokrwienna serca, nadciśnienie),
• autoimmunologiczne (np. cukrzyca typu 1, reumatoidalne zapalenie stawów, Hashimoto),
• alergiczne (np. atopowe zapalenie skóry, astma oskrzelowa),
• wątroby i nerek (np. niewydolność wątroby/nerek, kamica nerkowa).
Niedobór witaminy D mogą także powodować zaburzenia wchłaniania lub nieprawidłowości utrudniające powstawanie aktywnych biologicznie jej metabolitów.

Witamina D – zalecenia dotyczące suplementacji

Suplementacja witaminy D powinna być zindywidualizowana w zależności od nasłonecznienia (pory roku), wieku, masy ciała, stosowanej diety i prowadzonego trybu życia. Zasadniczo u osób zdrowych, zarówno dorosłych, jak i nastolatków oraz dzieci przebywających na słońcu przez co najmniej 15 minut dziennie w okresie od maja do września pomiędzy godziną 10 a 15 z odkrytymi przedramionami i podudziami bez kremów z filtrem suplementacja witaminy D nie jest konieczna, ale nadal zalecana i bezpieczna.
Zalecenia suplementacji witaminą D w populacji ogólnej:
• noworodki donoszone i niemowlęta 0–6 miesięcy – 400 IU/dobę od pierwszych dni życia bez względu na sposób karmienia,
• niemowlęta 6–12 miesięcy – 400–600 IU/dobę w zależności od ilości witaminy D przyjętej z pokarmem,
• dzieci 1-10 lat – 600–1000 IU/dobę, jeśli zapotrzebowania na witaminę D nie zapewnia synteza skórna,
• młodzież i dorośli do 65 lat – 800–2000 IU/dobę, jeśli zapotrzebowania na witaminę D nie zapewnia synteza skórna,
• seniorzy >65-75 lat – 800–2000 IU/dobę, przy czym suplementacja zalecana jest przez cały rok ze względu na zmniejszoną skuteczność syntezy skórnej,
• seniorzy >75 lat – 2000–4000 IU/dobę, wskazana suplementacja przez cały rok z uwagi na zmniejszoną skuteczność syntezy skórnej oraz potencjalnie obniżoną absorpcję z przewodu pokarmowego i zmieniony metabolizm witaminy D.
Suplementacja powinna być stosowana w zależności od masy ciała i podaży witaminy D w diecie, przez cały rok.

Bibliografia:
1. Rusińska A., Płudowski P., Walczak M. i in., Zasady suplementacji i leczenia witaminą D – nowelizacja 2018 r., Postępy neonatologii 2018;24(1), 1-24.
2. Jarosz M., Rychlik E., Stoś K. i in., Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, 2020.
3. Wnęk D., Witamina D – skutki jej niedoboru i nadmiaru oraz źródła pokarmowe, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2021.

Trądzik pospolity to przewlekła, niezakaźna choroba mieszków włosowych i ujść gruczołów łojowych. Jedno z najczęściej występujących schorzeń dermatologicznych, które dotyka głównie osoby w wieku młodzieńczym, choć nie tylko. Charakterystyczne dla trądziku pospolitego są zarówno niezapalne, jak i zapalne wykwity. Trądzik pospolity można leczyć na wiele sposobów, a jedną z skuteczniejszych metod jest hirudoterapia. Dlaczego warto przystawiać pijawki przy trądziku? Odpowiadamy!

Trądzik pospolity – co to jest?

Trądzik pospolity (acne vulgaris) to jedna z najczęściej występujących chorób skóry. Ma przewlekły charakter i jest niezakaźna. Wynika z nadmiernej aktywności gruczołów łojowych i cechuje się zmianami skórnymi.

Bardzo często trądzik pospolity nazywany jest trądzikiem młodzieńczym, ponieważ większość przypadków tej choroby dotyczy nastolatków w okresie dojrzewania. Coraz częściej jednak trądzik staje się problemem osób dojrzałych – obserwuje się wzrost zachorowań ludzi między 20. a 40. rokiem życia.

Rodzaje trądziku

W zależności od stopnia zaawansowania trądziku, rodzaju wykwitów oraz przyczyn ich występowania, stosuje się podział na różne rodzaje trądziku. Wyróżnia się:

• postaci łagodne – trądzik zaskórnikowy (niezapalny), trądzik grudkowy, trądzik grudkowo-krostkowy (zapalny),
• postaci umiarkowane – trądzik guzkowy i trądzik grudkowo-krostkowy,
• postaci ciężkie – trądzik ropowiczy, trądzik skupiony, trądzik bliznowaty, trądzik piorunujący, trądzik odwrócony, trądzik guzkowo-cystowy,
• pozostałe rodzaje trądziku – trądzik wieku dorosłego, trądzik kosmetyczny, trądzik polekowy, trądzik zawodowy, trądzik niemowlęcy, trądzik samouszkadzający.

Przyczyny trądziku pospolitego

Trudno jest wskazać jedną przyczynę wystąpienia trądziku. Etiologia przypadłości jest wieloczynnikowa. Wśród powodów wystąpienia trądziku pospolitego wymienia się m.in.:

• uwarunkowania genetyczne,
• przerost gruczołów łojowych i nadmierne wytwarzanie łoju,
• przemiany hormonalne okresu pokwitania,
• nadmierne rogowacenie ujść przewodów jednostek włosowo-łojowych,
• proces komedogenezy,
• wpływ bakterii i drożdżaków,
• stosowanie niektórych kosmetyków,
• przyjmowanie niektórych leków.

Trądzik pospolity – objawy

Najbardziej typowym objawem, po którego pojawieniu się można podejrzewać trądzik pospolity, są zaskórniki w skórze. Wyróżnia się dwa rodzaje zaskórników: otwarte o drożnych ujściach gruczołów łojowych i zamknięte o niedrożnych ujściach gruczołów łojowych. Zaskórniki otwarte potocznie nazywane są wągrami, mają ciemną barwę, z kolei zaskórniki zamknięte to drobne, wypukłe punkty o lekko żółtawym kolorze.

Objawy trądziku pospolitego to m.in.:

• zmiany niezapalne – mikrozaskórniki przeobrażające się w zaskórniki zamknięte,
• zmiany zapalne – grudki, guzki, krosty, cysty i nacieki zapalne,
• zmiany pozapalne – przebarwienia, blizny zanikowe, blizny przerosłe, bliznowce.

Niekiedy dodatkowo występują objawy ogólne takie jak podwyższona temperatura. Przebieg choroby jest przewlekły, przy czym zmiany trądzikowe nieco lepiej wyglądają w okresie letnim.

Zmiany trądzikowe lokalizują się przede wszystkim na twarzy, choć u niektórych mogą się one pojawić także na ramionach, dekolcie i plecach, czyli miejscach o największej ilości gruczołów łojowych.

Rozpoznanie trądziku pospolitego

W diagnostyce zmian trądzikowych lekarz wykorzystuje badania podmiotowe i przedmiotowe, w których uwzględnia przede wszystkim rodzaj i lokalizację zmian skórnych. W przypadku osób w okresie dorastania bierze pod uwagę wysokość i masę ciała oraz przebieg wzrastania.

Duże znaczenie ma znalezienie bezpośredniej przyczyny wystąpienia trądziku. Dlatego konieczne jest wykonanie odpowiednich badań laboratoryjnych. Wśród najczęściej zlecanych znajduje się m.in. morfologia krwi obwodowej wraz z rozmazem, stężenie glukozy we krwi, lipogram, badanie cholesterolu całkowitego oraz frakcji LDL i HDL cholesterolu z oznaczeniem triglicerydów czy oznaczanie konkretnych hormonów. O tym, jakie badania należy zrobić, decyduje lekarz dermatolog na podstawie stanu zdrowia pacjenta.

Trądzik pospolity – leczenie

Leczenie trądziku pospolitego nie dość, że jest długie i żmudne, to w dodatku nie zawsze daje zadowalające efekty – nierzadko pozostałością są widoczne na skórze przebarwienia pozapalne i blizny. W łagodnych postaciach trądziku pospolitego podaje się przede wszystkim leki miejscowe i stosuje odpowiednią pielęgnację skóry, a w cięższych wdraża się leczenie specjalistyczne i ogólne. W leczeniu miejscowym stosuje się m.in. antybiotyki (np. klindamycynę, erytromycynę, tetracyklinę), kwas azelainowy czy retinoidy. W cięższych stanach pacjenci przyjmują antybiotyki, w szczególności należące do tetracyklin, a także leki antyandrogenne.

Pijawki na trądzik pospolity

Skuteczną metodą leczenia trądziku jest hirudoterapia, co zostało potwierdzone naukowo. Naukowiec S. S. Deshmukh przeprowadził badanie, w którym udział wzięło 80 osób cierpiących na trądzik. Podzielono ich na 4 grupy po 20 osób i w zależności od grupy stosowano inne podejście do leczenia:

• w I grupie zastosowano hirudoterapię,
• w II grupie oprócz terapii pijawkowej podjęto doustne i miejscowe środki przeciwtrądzikowe,
• w III grupie wykorzystywano do leczenia pijawki i antybiotyki,
• w IV grupie stosowano nowoczesne techniki leczenia, w tym antybiotyki.

Najszybszą i najskuteczniejszą metodą leczenia okazała się sama hirudoterapia – pijawki zmniejszyły ból i tkliwość. U wszystkich pacjentów, którzy zostali poddani terapii pijawkowej, zniknęło zaczerwienienie, z kolei u osób leczonych wyłącznie antybiotykami przywrócenie właściwego koloru skóry zajęło dwukrotnie więcej czasu.

Przeprowadzone badanie wykazało, że hirudoterapia działa także na blizny potrądzikowe. Najlepsze efekty uzyskano, stosując hirudoterapię razem z doustnymi i miejscowymi środkami przeciwtrądzikowymi.

Atopowe zapalenie skóry (AZS) to zapalna, przewlekła choroba skóry o podłożu genetycznym. Charakteryzuje się uporczywym swędzeniem, czerwonymi plamkami i nadmierną suchością skóry. AZS ma nietypowy, przewlekły i nawrotowy przebieg, a objawy na zmianę wyciszają się i zaostrzają. Jest wiele metod leczenia atopowego zapalenia skóry, a jedną z nich jest hirudoterapia. Sprawdź, jakie efekty daje przystawianie pijawek przy AZS.

Atopowe zapalenie skóry – co to za choroba?

U osób z nadwrażliwością na skutek kontaktu z uczulającymi alergenami powstaje stan zapalny skóry, nazywany wypryskiem atopowym (inaczej atopowym zapaleniem skóry, kiedyś egzemą). Alergeny poprzez kontakt z komórkami obronnymi skóry, przez pobudzenie limfocytów, doprowadzają do rozwoju uczulenia. W zapaleniu biorą udział też komórki skóry, które produkują różne substancje.

W momencie powtórnego kontaktu z alergenem dochodzi do powstania niepożądanych zmian skórnych takich jak zaczerwienienie, grudki, a nawet niewielkie ranki. Do tego wszystkiego dochodzi nadmierna suchość skóry i świąd, przez który chory nieustannie się drapie.

Przyczyny atopowego zapalenia skóry

Do rozwoju atopowego zapalenia skóry mogą przyczyniać się czynniki:

• genetyczne – jeśli jedno z rodziców ma AZS, to ryzyko jego wystąpienia u dziecka wynosi 20-40%, a w przypadku chorujących obojgu rodziców wzrasta do 60-80%,
• środowiskowe – obecne w powietrzu związki chemiczne mają niekorzystny wpływ na mechanizmy obronne organizmu człowieka, przez co ułatwiają przenikanie alergenów przez skórę,
• psychogenne – objawy AZS wzmagają się u osób nieradzących sobie z emocjami i stale podatnych na stres,
• klimatyczne – wysoka temperatura powoduje pocenie się, co nasila objawy AZS,
• drażniące – pogłębić objawy AZS mogą też detergenty, konserwanty, rozpuszczalniki, dym tytoniowy czy nawet mechaniczne podrażnienie skóry,
• alergeny (pokarmowe i powietrznopochodne) – do wystąpienia AZS mogą przyczynić się alergeny obecne w sierści, wydzielinach i naskórku zwierząt domowych, roztocza, alergeny pyłków roślin, a także alergeny pochodzenia grzybiczego i bakteryjnego.

Atopowe zapalenie skóry – objawy

Charakterystycznymi objawami atopowego zapalenia skóry, które pozwalają podejrzewać właśnie tę chorobę, są przewlekły i nawrotowy charakter, świąd skóry i typowe umiejscowienie zmian skórnych. Oprócz tego na AZS wskazują takie symptomy jak:

• zaczerwienienie skóry,
• swędzenie,
• suchość skóry,
• rybia łuska,
• zapalenie czerwieni wargowej,
• nawrotowe zapalenie spojówek,
• sączące ranki,
• pęcherzyki,

Zmiany skórne przy AZS mogą pojawić się na całej skórze, jednak najczęściej lokalizują się na zgięciach łokciowych i kolanowych, a także na twarzy i szyi.

Atopowe zapalenie skóry – leczenie

W terapii AZS wykorzystuje się przede wszystkim glikokortykosteroidy do stosowania miejscowego (doustne jedynie w przypadku ciężkiego przebiegu choroby). Leki tego typu występują w formie kremów, maści, płynów i żeli. O dawkowaniu glikokortykosteroidów i długości leczenia decyduje lekarz. Najczęściej na początku stosuje się silniejsze preparaty, a z biegiem czasu coraz słabsze.

Oprócz glikokortykosteroidów na atopowe zapalenie skóry stosuje się też miejscowe antybiotyki czy leki grzybobójcze (jeśli dojdzie do zakażenia skóry). Pomocne mogą okazać się również leki przeciwhistaminowe I generacji. W ciężkich przypadkach zastosowanie znajduje naświetlanie skóry światłem ultrafioletowym, a niekiedy także bardzo silnie działające na układ odpornościowy leki.

Pielęgnacja skóry z AZS

Leczenie atopowego zapalenia skóry jest żmudne, trudne i wymaga od chorego dużego zaangażowania. Podstawą sukcesu jest stosowanie się do zaleceń lekarza i staranne wykonywanie rekomendowanych przez niego zabiegów.

W terapii AZS należy przede wszystkim przywrócić skórze szczelność, zwalczając jej nadmierną suchość poprzez nanoszenie przeznaczonych do skóry atopowej kosmetyków. Dzięki odpowiedniemu natłuszczeniu znacznie spadnie ryzyko odwodnienia. Ponadto należy unikać długich kąpieli, a do wody dodawać substancje natłuszczające. Kontakt z wodą powinno się ograniczyć do absolutnego minimum. Dużych zmian skórnych nie powinno się drapać, co najwyżej stosować na nie okłady z wilgotnej gazy.

Hirudoterapia na atopowe zapalenie skóry

Zawarte w ślinie pijawek hirudozwiązki sprawdzają się w leczeniu chorób na tle zapalnym, a atopowe zapalenie skóry jest właśnie taką chorobą. Przeprowadzono badania, którym poddano chorych na AZS, z czego u połowy z nich schorzenie miało przewlekły przebieg.

Jakie były efekty hirudoterapii?

Choć zmiany skórne typowe dla AZS po terapii pijawkami nie uległy znacznemu zmniejszeniu, to objawy takie jak zaczerwienienie, świąd, obrzęk, rumień, wykwity, sączenie i lichenifikacja zostały mocno zredukowane. Zdaniem pacjentów jakość ich życia uległa znacznej poprawie. U każdego pacjenta choroba ustabilizowała się w ciągu 6 lat od rozpoczęcia leczenia.

Jaki wpływ mają pijawki na AZS?

Hirudoterapia obniża ilość składników stanu zapalnego i pobudza krążenie. Zdaniem autorów badania do poprawy stanu zdrowia pacjentów z AZS przyczyniły się wykazujące działanie przeciwzapalne egliny i bdeliny. Przystawianie pijawek przyczynia się do powstania ziarniny, która pobudza wytwarzanie kolagenu biorącego udział w procesie keratolizy, powodującej ścieńczenie wyprysku. Hialuronidaza ma działanie antybiotyczne, dzięki czemu może zmniejszać wysięk.

Hemoroidy to jedna z najbardziej wstydliwych chorób. Gdy pojawią się wskazujące na nią objawy takie jak świąd i pieczenie okolic odbytu, większość, zamiast od razu zgłosić się do lekarza, czeka, licząc, że problem sam ustąpi. Zazwyczaj tak się jednak nie dzieje, a objawy hemoroidów stają się coraz bardziej uciążliwe. Dlatego leczenie powinno się rozpocząć możliwie jak najszybciej. Jedną z metod leczenia hemoroidów jest hirudoterapia.

Czym są hemoroidy?

Zacznijmy od tego, że hemoroidy ma każdy z nas. Są to guzki krwawnicze przybierające postać poduszkowatych naczyń żylnych umiejscowionych w odbytnicy i odbycie. Mają za zadanie uszczelniać odbyt, umożliwiając kontrolę wypróżniania. W normalnych okolicznościach nie sprawiają żadnych dolegliwości, problem z ich strony jest dopiero w momencie, gdy pojawia się stan zapalny.

O hemoroidach mówi się wtedy, gdy guzki krwawnicze są patologicznie powiększone. Występuje zaburzony odpływ krwi z guzków krwawniczych, w dodatku powiększone hemoroidy nierzadko wydostają się na zewnątrz odbytu, przez co ulegają uszkodzeniom i krwawią. Szacuje się, że choroba hemoroidalna dotyczy nawet 50% dorosłej populacji. Ryzyko ich powstania wzrasta wraz z wiekiem (dzieci chorują bardzo rzadko).

Klasyfikacja hemoroidów

Zasadniczo wyróżnia się dwa rodzaje hemoroidów: wewnętrzne i zewnętrzne. Powszechnie stosowana jest jednak czterostopniowa klasyfikacja choroby hemoroidalnej zależnie od stopnia jej zaawansowania:

• I stopień – powiększone guzki krwawnicze, które nie wychodzą poza kanał odbytu,
• II stopień – powiększone guzki krwawnicze, które wypadają poza kanał odbytu podczas wypróżniania, ale później samoistnie cofają się do światła odbytu,
• III stopień – powiększone guzki krwawnicze, które wypadają poza kanał odbytu podczas wypróżniania i nie cofają się do światła odbytu (konieczne jest ich ręczne odprowadzenie),
• IV stopień – w okolicy odbytu obecne są powiększone hemoroidy, które nie cofają się i których nie da się ręcznie odprowadzić.

Hemoroidy – przyczyny

Zazwyczaj trudno jest dojść, co doprowadziło do rozwoju choroby hemoroidalnej. Za możliwe przyczyny uznaje się m.in.:

• przewlekłe zaparcia,
• biegunki,
• silne parcie w czasie wypróżnień,
• nadużywanie alkoholu,
• seks analny,
• wielokrotne porody siłami natury,
• powikłane operacje okolic odbytu i krocza.

Objawowe hemoroidy mogą pojawić się także w przebiegu różnych chorób, np. przy marskości wątroby.

Czynniki rozwoju hemoroidów

Okazuje się, że duży wpływ na rozwój choroby hemoroidalnej ma styl życia. Hemoroidom sprzyja:

• siedzący tryb życia,
• brak aktywności fizycznej,
• zła dieta (uboga w błonnik),
• małe ilości spożywanych płynów,
• ciąża i związane z nią zmiany hormonalne,
• otyłość,

Objawy hemoroidów

Nie sposób przeoczyć momentu, kiedy hemoroidy zaczną dawać o sobie znać. Charakterystyczne objawy tej choroby to:

• krwawienie z odbytu,
• pieczenie wokół odbytu,
• ostry ból w czasie oddawania stolca,
• uczucie niecałkowitego wypróżnienia,
• wypadające guzki krwawnicze,
• dyskomfort,
• świąd.

Obserwujesz u siebie takie objawy? Niezwłocznie zgłoś się po pomoc do lekarza. Pamiętaj, że nieleczona choroba hemoroidalna może prowadzić do groźnych powikłań.

Hemoroidy – rozpoznanie

Mnóstwo osób odwleka wizytę u lekarza, co jest spowodowane wstydem czy obawą przed badaniem. Nie ma się jednak czego bać, a mając na względzie swoje zdrowie, konsultację lekarską należy odbyć jak najszybciej. W pierwszej kolejności można udać się do lekarza pierwszego kontaktu, choć ten najprawdopodobniej i tak skieruje nas do proktologa, czyli lekarza specjalisty zajmującego się chorobami odbytu.

Hemoroidy rozpoznaje się na podstawie wywiadu lekarskiego, badania fizykalnego jamy brzusznej i okolic krocza oraz badania pozaodbytniczego przy pomocy palca (tzw. badanie per rectum). Ważna jest też ocena hemoroidów zewnętrznych. Do pełnej diagnostyki zaleca się dodatkowo wykonanie anoskopii, które polega na oglądaniu końcowego odcinka odbytnicy przy użyciu wziernika.

Leczenie hemoroidów

Leczenie choroby hemoroidalnej zależy od stopnia zaawansowania objawów. W początkowej fazie należy skupić się na łagodzeniu przykrych dolegliwości. Zaleca się stosowanie ciepłych kąpieli w naparze kory dębu lub zimne okłady okolic odbytu. W ramach leczenia zachowawczego stosuje się czopki doodbytnicze oraz kremy i maści o działaniu przeciwbólowym, przeciwzapalnym i ściągającym, a czasem także antybiotyki oraz glikokortykosteroidy. Jeśli takie postępowanie pomoże, chory musi wyeliminować złe nawyki i zmienić swoje postępowanie, by hemoroidy nie nawróciły w przyszłości.

Gdy hemoroidy przybiorą zaawansowaną postać, a ich objawy zaczną mocno dawać się we znaki, konieczne może okazać się leczenie operacyjne. Zastosowanie znajdują metody takie jak skleroterapia (wstrzykiwanie środków chemicznych zamykających dopływ krwi do hemoroidów), zakładanie gumowych opasek na hemoroidy czy koagulacja energią cieplną. W skrajnych przypadkach wykonuje się hemoroidektomię, która polega na wycięciu hemoroidów.

Pijawki na hemoroidy

Pacjentom cierpiącym z powodu hemoroidów pomóc może jeszcze hirudoterapia. Przystawianie pijawek może przyczynić się do rozpuszczenia powstałych zakrzepów krwi, a także zminimalizować odczuwanie ciepła oraz zmniejszyć ból i obrzęk. Zawarte w ślinie pijawek hirudozwiązki ponadto wykazują działanie przeciwzapalne, przeciwkrzepliwe, fibrynolityczne i antyagregacyjne.

Pijawki przystawia się w okolicach zakończenia kości ogonowej, krzyża oraz spojenia łonowego. Liczba pijawek dobierana jest indywidualnie i wynosi od 2 do 8. Dla najlepszych rezultatów zabieg należy powtórzyć kilkukrotnie w odstępach co kilka dni.

Zasadność stosowania hirudoterapii w leczeniu hemoroidów należy skonsultować ze swoim lekarzem prowadzącym. Specjalista wykluczy ewentualne przeciwwskazania i doradzi, jaka kombinacja metod leczenia w danym przypadku okaże się najskuteczniejsza.

Czyrak to dolegliwość dermatologiczna spowodowana zakażeniem bakteryjnym mieszka włosowego. Występuje dość często i może uaktywnić się w każdym wieku. Czyraków nie powinno się bagatelizować, gdyż nieleczone lub niewłaściwe leczone mogą prowadzić do groźnych powikłań. Skuteczną, ale niezbyt znaną metodą walki z czyrakami jest hirudoterapia.

Właściwie zdiagnozowany i odpowiednio leczony czyrak nie stanowi zagrożenia dla zdrowia. Dlatego jak tylko zauważysz u siebie objawy czyraka, zgłoś się po pomoc do lekarza. Specjalista dobierze najwłaściwszą dla Ciebie formę leczenia. Zapytaj go o terapię pijawkową – jakie korzyści niesie i czy warto z niej korzystać w trakcie leczenia czyraków. Jeśli nie będzie żadnych przeciwwskazań, hirudoterapia może stanowić wsparcie dla konwencjonalnych metod, pomóc szybciej uporać się z problemem i zmniejszyć ryzyko rozsiana czyraków po całym ciele.

Czyrak – co to za choroba?

Mały bolesny ropny guzek, który zrobił się na skórze, to najprawdopodobniej czyrak. To określenie ropnego zapalenia mieszków włosowych i ich otoczenia, jakie robi się na owłosionych partiach skóry. Używa się go wymiennie z nazwami: ropień, wrzód oraz gronkowiec.

Zapalenie najczęściej powoduje gronkowiec złocisty. Znaczna część społeczeństwa (szacuje się, że nawet co 3 osoba!) jest nosicielami tej bakterii, nie u każdego jednak staje się to przyczyną rozwoju czyraka.

Czyrak wygląda dość niepozornie, a ze względu na swoje niewielkie rozmiary bywa lekceważony. To duży błąd, który może dużo kosztować, ponieważ to nie tylko problem natury estetycznej, wbrew temu, co myślą niektórzy. Niewyleczony czyrak może stać się przyczyną rozwoju chorób takich jak zapalenie płuc, zapalenie wsierdzia czy zapalenie szpiku, a także wielu innych schorzeń stanowiących zagrożenie dla zdrowia i życia.

Przyczyny czyraka

Do rozwoju czyraka prowadzi zakażenie bakteriami gronkowca, zazwyczaj wspomnianego wcześniej gronkowca złocistego Staphyloccocus aureus. Bakterie te są wszechobecne, a wiele osób jest ich nosicielami, choć nawet o tym nie wie, bo nie powodują one żadnych niepożądanych objawów. Dają o sobie znać, dopiero gdy spadnie odporność – wtedy zaczynają się uaktywniać, namnażać i rozwijać.

Czyrak – czynniki rozwoju

Czynnikami ryzyka rozwoju czyraków są m.in.:

• choroby ogólnoustrojowe (np. cukrzyca, choroby nerek, wątroby, nowotwory),
• choroby skóry (np. atopowe zapalenie skóry, świerzb, egzema),
• niewłaściwa higiena i nieodpowiednia pielęgnacja skóry,
• przyjmowanie leków immunosupresyjnych i antybiotyków,
• nieprawidłowe odżywianie,
• nadużywanie alkoholu,
• otyłość.

Objawy czyraka – jak i gdzie robią się czyraki?

Czyrak przechodzi przez kilka etapów, podczas których zmienia się jego wygląd. Najpierw na skórze w otoczeniu mieszka włosowego tworzy się naciek zapalny i mały guzek o sinoczerwonym zabarwieniu. Po kilku dniach na guzku robi się krosta, pod którą tworzy się martwica.

Z biegiem czasu krosta pęka i znajdująca się w niej ropa wydostaje się na zewnątrz. Wtedy czyrak zaczyna się goić, czasem znika całkowicie, niekiedy pozostawia po sobie niewielką bliznę. Cały proces, od momentu powstania do pełnego wygojenia, trwa od kilku do kilkunastu dni.

Miejsca preferowane przez czyraki to twarz, szyja, kark, klatka piersiowa, głowa, uszy, plecy i pośladki, rzadziej kończyny i pachy. Oprócz opisanych zmian skórnych pojawia się też obrzęk, zaczerwienienie i ból. Wszystkiemu towarzyszyć może podwyższona temperatura ciała, złe samopoczucie i bolesność węzłów chłonnych znajdujących się najbliżej czyraka.

Czyrak – kiedy do lekarza?

Po zaobserwowaniu u siebie objawów świadczących o rozwoju czyraka należy umówić wizytę u lekarza pierwszego kontaktu. Lekarz rodzinny powinien doradzić, jak leczyć dolegliwość. Jeśli jednak zmiany będą mocno nasilone, w dodatku będzie ich dużo i dojdzie do ich zlewania, nie obejdzie się bez wizyty u dermatologa. Biorąc pod uwagę długi czas oczekiwania na wizytę do lekarza specjalisty, mimo wszystko warto w pierwszej kolejności skonsultować swój problem z lekarzem rodzinnym.

Leczenie czyraków

Podejście do leczenia powinno być dostosowane do liczby, rozległości i stopnia nasilenia zmian, a także ogólnego samopoczucia chorego. W większości przypadków zastosowanie znajduje leczenie miejscowe z wykorzystaniem okładów z ichtiolu i sody oraz maści z antybiotykiem. Ranę powinno się przemywać specjalnymi środkami odkażającymi lub wodą z szarym mydłem. Stosuje się też leki łagodzące dolegliwości bólowe.

Dużo bardziej skomplikowane jest leczenie czyraka gromadnego. Wtedy konieczna staje się doustna lub dożylna terapia antybiotykowa, a także chirurgiczne nacięcie czyraka i oczyszczenie rany. Interwencja chirurgiczna przy pojedynczych zmianach zazwyczaj nie jest potrzebna dlatego, że pękają one samoistnie.

Pijawki na czyraki

Główne założenie leczenia czyraka jest takie, by wspomóc oczyszczanie, a tym samym gojenie rany i nie dopuścić do rozprzestrzenienia się bakterii, a co za tym idzie, powstania nowych zmian. Bardzo dobre efekty w tym zakresie wykazuje hirudoterapia. Regularne przystawianie pijawek w 3-4 cyklach łagodzi dolegliwości bólowe, jakie dają się we znaki przy czyrakach, jednocześnie wspiera i przyspiesza gojenie.

Leczenie polega na przystawianiu pijawek w zainfekowanej okolicy. Do skóry przystawia się od 2 do 8 pijawek, które wczepiają się w skórę i wpuszczają do krwiobiegu lecznicze hirudozwiązki. Terapia pijawkowa nie boli, dlatego nie trzeba się jej obawiać.

Nie każdemu można przystawiać pijawki. Przeciwwskazaniem jest np. ciąża, menstruacja lub zakażenie wirusem HIV, dlatego wcześniej warto skonsultować możliwość odbycia hirudoterapii ze swoim lekarzem.

Jak zapobiec rozprzestrzenianiu się czyraków?

Czyrakiem nie tylko można się zarazić, ale przy nieodpowiednim podejściu jest też spore ryzyko, że rozsieje się on po ciele. Dlatego w trakcie leczenia warto przestrzegać kilku ważnych zasad:

1. Nie rozcinaj, nie wyciskaj ani nie drap czyraków.
2. Nie zakładaj na czyraki bandaża ani żadnych opatrunków.
3. Chroń czyraki przed podrażnieniem.
4. Zrezygnuj na jakiś czas z aktywności fizycznej.
5. Przestrzegaj zasad prawidłowej higieny.
6. Stosuj środki antyseptyczne i pielęgnuj zmieniony chorobowo obszar.
7. Przestrzegaj zaleceń lekarza i stosuj przepisane przez niego leki.