Blog

Lata świetności pijawek przypadają na XVIII-XIX wiek. Wtedy to wierzono, że upuszczanie krwi jest sposobem na wyleczenie chorób różnego pochodzenia. Pijawki umożliwiały praktykowanie tego zabiegu. Ich przystawianie pozwalało pozbyć się „złej” krwi, zaburzającej równowagę całego organizmu. Dopiero później odkryto, że w ślinie pijawek znajdują się cenne dla organizmu ludzkiego hirudozwiązki.

Obecnie pijawka uważana jest za żywe laboratorium

farmakologiczne. Z gruczołów ślinowych pijawek lekarskich pochodzi mnóstwo składników aktywnych dzisiaj wykorzystywanych do leczenia m.in. chorób zakrzepowo-zatorowych, miażdżycy czy nadciśnienia tętniczego. Do najbardziej znanych należą zapobiegająca krzepnięciu krwi hirudyna i specyficzna histamina – substancja, które powoduje roz

szerzanie się naczyń krwionośnych. Ślina pijawek zawiera też lipazy, esterazy, prostaglandyny, neurotransmitery i wiele innych substancji. Sprawdź, jakie są efekty działania niektórych substancji aktywnych pochodzących ze śliny pijawek na ludzki organizm.

Wpływ wydzieliny ślinowej pijawek na układ sercowo-naczyniowy

Pijawki są przykładane pacjentom z miażdżycą, z chorobami zakrzepowo-zatorowymi, z nadciśnieniem i po zabiegach plastycznych, przede wszystkim po replantacjach, z uwagi na fakt, że w ich wydzielinie ślinowej znajdują się składniki wykazujące działanie przeciwzakrzepowe, fibrynolityczne i przeciwagregacyjne.

Miażdżyca

Dotychczas przeprowadzone badania kliniczne z udziałem pijawek wykazały korzystny wpływ znajdujących się w ich ślinie związków na stężenie lipidów. Dowody wskazują na to, że u pacjentów po hirudoterapii dochodzi do normalizacji poziomu całkowitego cholesterolu (TCL) i trójglicerydów (TG) oraz zmniejszenia LDL. A to wszystko za sprawą wydzielania przez pijawki esterazy cholesterolowej i lipazy – substancji rozkładających trójglicerydy. Podczas badań okazało się również, że saratyny wykazują działanie przeciwmiażdżycowe, gdyż powodują efekt przeciwtrombinowy w czasie formowania się płytki miażdżycowej.

Choroby zakrzepowo-zatorowe

Hirudyna, czyli związek przeciwzakrzepowy wydzielany przez pijawki, jest silnym inhibitorem trombiny. Podejrzewa się, że substancja ta efektywniej zapobiega zawałom i udarom niż kwas acetylosalicylowy. W wydzielinie gruczołów ślinowych pijawek są też składniki ograniczające powstawanie zakrzepów takie jak antystazyna oraz rozpuszczające zakrzepy i udrażniające naczynia typu hementeryna.

Nadciśnienie tętnicze

Kolejnym ważnym czynnikiem pochodzącym ze śliny pijawek jest PC-LS. Jest to typowy regulator ciśnienia tętniczego krwi – za niskie ciśnienie podwyższa, a zbyt wysokie obniża. Duży udział w walce z nadciśnieniem tętniczym wykazuje też wspomniana wcześniej histamina, która prowadzi do rozszerzenia naczyń krwionośnych, a co za tym idzie, obniżenia ciśnienia tętniczego.

Zabiegi chirurgiczne i replantacje

Hirudoterapia sprawdza się u pacjentów po zabiegach chirurgicznych i replantacjach, jako że skutecznie zapobiega powikłaniom zakrzepowo-zatorowym za sprawą czynników przeciwagregacyjnych, przeciwzakrzepowych i fibrynolitycznych uwalnianych przez pijawki. Te małe, niepozorne, zwierzęta przywracają krążenie w przyszytym narządzie. Co więcej, substancje pochodzące z ich śliny takie jak bdeliny przyspieszają gojenie się ran, hamują czynniki zapalne oraz zmniejszają obrzęk.

Wpływ wydzieliny ślinowej pijawek na układ nerwowy

Dawniej pijawki przykładano celem poprawy nastroju i samopoczucia. Z biegiem czasu okazało się, że to wydzielane przez pijawki endorfiny, zwane potocznie hormonami szczęścia, stoją za poprawą kondycji psychicznej zaraz po ich przystawieniu. Dlatego właśnie hirudoterapia jest jedną z metod leczenia chorób takich jak nerwica i depresja oraz tików nerwowych.

W wydzielinie pochodzącej z gruczołów ślinowych pijawek obecne są neuroprzekaźniki – dopamina, histamina, serotonina i acetylocholina, czyli składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego. Wyizolowano z niej także związki pobudzające wzrost komórek nerwowych takie jak destabilaza oraz inhibitory proteaz – bdelina A (bdellastazyna), bdelina B i egliny.

Wykrycie w ślinie pijawki składników działających pobudzająco na wzrost komórek nerwowych daje nadzieje, że hirudoterapia może pomóc w leczeniu schorzeń neurodegeneracyjnych, w tym m.in. choroby Parkinsona i Alzheimera.

Wpływ wydzieliny ślinowej pijawek na proces zapalny i terapię bólu

Pijawki wydzielają substancje o działaniu przeciwzapalnym takie jak eglina, która jest silnym inhibitorem czynników zapalnych (np. proteaz). Enzymy należące do proteaz biorą czynny udział w patogenezie zaburzeń zakrzepowych, chorób płuc, jak również innych procesów zapalnych. Dlatego hirudoterapia jest stosowana do wspomagania leczenia chorób płuc i oskrzeli. Wspomniane wcześniej bdeliny, także działają przeciwzapalnie.

Istnieją dowody na to, że pijawki uśmierzają ból w chorobie zwyrodnieniowej stawów oraz poprawiają aktywność ruchową. Pona

dto leczenie z ich udziałem przynosi ulgę w bólu, m.in. w zapaleniu korzeni nerwowych, w rwie kulszowej, w chorobach kręgosłupa, w reumatoidalnym zapaleniu stawów, w chorobie zwyrodnieniowej stawów czy w bólach głowy. Hirudoterapia jest skuteczna także przy bólu wątroby, w leczeniu chorób woreczka żółciowego, w paradontozie, w stanach zapalnych oka, krtani, zatok oraz ostrym zapaleniu ucha środkowego.

Wpływ wydzieliny ślinowej pijawek na choroby układu moczowo-płciowego

Hirudoterapia przynosi pozytywne efekty w chorobach kobiecych takich jak stany zapalne pochwy czy błony śluzowej macicy, ropni

aki jajników lub jajowodów, przy torbielowatości jajników i przy nadżerkach szyjki macicy, u mężczyzn za to zmniejsza rozrost gruczołu krokowego. Stoją za tym bdellastazyny – inhibitory akrozyny, które prawdopodobnie mają znaczenie w powstawaniu stanu zapalnego poszczególnych części układu moczowo-płciowego.

Badania kliniczne wykazały także efektywność hirudoterapii w leczeniu zaburzeń miesiączkowania i leczeniu niepłodności zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Udział w tym mają obecne w ślinie pijawki hormony takie jak progesteron, estradiol, testosteron, kortyzol i dehydroepiandrosteron.

Wpływ wydzieliny ślinowej pijawek na zakażenia

Podczas badań dotyczącyc

h hirudoterapii zauważono, że pijawki żyją w symbiozie z drobnoustrojem, produkującym substancję przeciwbakteryjną – chloromycetynę. Dlatego ich przykładanie może być pomocne w sytuacjach, gdy powinno się ją zastosować, tj. w meningokokowej posocznicy, zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych, zakażeniu Staphylococcus aureus czy tężcu. Co więcej, w ślinie pijawek jest destabilaza – substancja wykazująca działanie przeciwbakteryjne.

Wpływ wydzieliny ślinowej pijawek na proces nowotworowy

Badania na myszach polegające na wszczepianiu im mięsaka T 241, a następnie dożylnym podaniu wyciągu z gruczołów ślinowych pijawek dowiodły, że rozwój guza wskutek obecności w zaaplikowanej wydzielinie (prawdopodobnie) gilantyny, został wstrzymany. Udowodniono także antyoksydacyjne działanie wydzieliny śluzowej pijawek, a faktem jest, że substancje antyutleniające mają niebagatelne znaczenie w prewencji i leczeniu chorób nowotworowych.

Wpływ wydzieliny ślinowej pijawek na schorzenia dermatologiczne i jej udział w kosmetologii

Już w średniowieczu dostrzeżono, że przystawianie pijawek nie tylko poprawia samopoczucie, ale też pozwala zachować młody wygląd. Po upływie se

tek lat potwierdzono zasadność stosowania hirudoterapii w dermatologii i kosmetologii. Pochodząca ze śliny pijawek antyelastaza spowalnia proces starzenia się skóry, poprzez hamowanie enzymu rozkładającego elastynę i spowalnianie rozkładu tkanki sprężystej skóry. Liczne badania wykazały, że przystawianie pijawek wspomaga leczenie tocznia, trądziku, łuszczycy, różyczki, cellulitu, egzem, sklerodermii, pajączków na kończynach dolnych, czyraków, ropni i przebarwień.

Przystawianie pijawek zwykle pomaga, ale może też zaszkodzić. Działania niepożądane z tym związane występują rzadko, jednak są bardzo niebezpieczne. Dlatego przed zastosowaniem hirudoterapii należy skonsultować się z lekarzem, aby na podstawie badań i wywiadu ocenił, czy przeprowadzenie zabiegu nie zaszkodzi życiu i zdrowiu pacjenta.

Źródło: https://www.ptfarm.pl/pub/File/FP/5_2009/03%20%20hirudoterapia%20za%20i%20przeciw.pdf

Hirudoterapia to znana od wieków naturalna metoda leczenia różnorodnych dolegliwości zdrowotnych przy użyciu pijawek. Pierwsze wzmianki o zbawiennym wpływie pijawek na organizm człowieka pochodzą ze starożytnego Egiptu, sprzed przeszło 3 tysięcy lat. Starożytni Grecy i Rzymianie także umieli uczynić z nich pożytek. Już przed wiekami zauważono bowiem, że pijawki lekarskie pomagają zwalczyć choroby skóry, pozbyć się żylaków, wspomagają w walce z nadciśnieniem i miażdżycą. Dzisiaj potwierdza się zasadność stosowania hirudoterapii w kosmetologii i dermatologii. Ale czy zawsze pijawki wykorzystywane były wyłącznie do celów medycznych?

Hirudoterapia w starożytnym Egipcie

Udokumentowane wykorzystanie pijawek do leczenia różnych chorób sięga początków cywilizacji. Wizerunku pijawki dopatrzyć się można na freskach w Egipskich Piramidach. Przed wiekami społeczeństwo żyło w przekonaniu, że krew jest siedliskiem demonów, złych duchów i innych niepożądanych stworzeń będących przyczyną rozwoju chorób i przykrych dolegliwości. Uważano, że wraz z upuszczeniem krwi wszelkie problemy ze zdrowiem miną jak ręką odjął. Dlatego właśnie w starożytnym Egipcie osobom, które często chorowały, zalecany był upust krwi celem pozbycia się “krwi zepsutej”. Proceder polegał na nacięciu, nakłuciu skóry chorego i przyłożeniu do tego miejsca pijawek. Jeden z takich zabiegów uwieczniony został na malowidle ściennym znalezionym w grobie pisarza Userhata z czasów XVIII dynastii. Przedstawia ono osobę, która wyjmuje pijawki z naczynia i przystawia je choremu.

Leczenie pijawkami w starożytnej Grecji i Rzymie

W Grecji, podobnie zresztą jak w Egipcie, stosowano upusty krwi do leczenia chorób zakaźnych. Najczęściej krew upuszczano z żyły w przegubie łokciowym, ale nie było to jedyne miejsce. Nacinano i przystawiano pijawki do żył pod kolanem, na stopie, a nawet pod językiem.

Za prekursora metody terapeutycznej zwanej dziś hirudoterapią uważa się Nicandera z Kolofonu (Nikandros) – lekarza, poetę i gramatyka. W II w. p.n.e. wydał on dzieła, w których opisał zasadność stosowania ukąszeń węży i owadów, w tym pozytywne właściwości pijawek.

Hipokrates, którego uważa się za ojca medycyny, również wydał dzieło, którego głównym motywem są pijawki i nosi ono nazwę: “Sposoby zastosowania leczniczych pijawek”.

Z Grecji pijawki bardzo szybko przedostały się do Rzymu. To właśnie Rzymianie jako pierwsi użyli dzisiejszej nazwy pijawka.

W Grecji jak i w Rzymie pijawki stosowano przeciw gorączce, w leczeniu zapaleń, przeciw malarii i przy zapaleniu wątroby. Metody leczenia z ich udziałem miały też zastosowanie w przypadku trudno gojących się ran.

Motyw pijawek w Biblii

Dowody stosowania pijawek w celach leczniczych są także w Biblii. Informacje na ich temat przeczytamy w rozdziale 30 przypowieści Salomona, gdzie występuje opis pijawki, tajemniczo nazywanej “aluka”, “haluka” i “gnaluka”. W języku oryginalnym Biblii nazwa pijawki pochodzi od hebrajskiego słowa Alukah, które znaczy “być związanym”. Uważano bowiem, że pijawka jest w taki sam sposób przywiązana do ludzkiej skóry, jak człowiek do swojego przeznaczenia. Już na pierwszy rzut oka da się zauważyć, że pijawki w Biblii postrzegane są jako stworzenia, których należy się bać. Podejrzewać można, że już przed wiekami dobrze znano zachowanie pijawek zasiedlających zbiorniki wodne Palestyny.

Niekonwencjonalne metody leczenia pijawkami w średniowieczu

W średniowiecznej Europie pijawki zyskały ogromną popularność a ich stosowanie na różne dolegliwości było ogólnie uznawaną metodą leczniczą. Pijawki sprzedawano wszędzie i kupić je mógł każdy. Lekarze przepisywali pijawki na wszystkie choroby, szczególnie przy obrzękach, trudno gojących się ranach, żylakach, zapaleniach, miażdżycy, nadciśnieniu, hemoroidach i bólach reumatycznych.

Medycy uważali, że więcej pijawek może tylko pomóc, więc przepisywali je w ogromnych dawkach, np. kilkaset pijawek na sesję. Stały się one tak popularne, że zaczęto stosować je już nie tylko leczniczo, ale też profilaktycznie. Z naturalnej metody korzystali zdrowi i chorzy, biedni i bogaci. Szybko leczenie pijawkami zaczęło być nadużywane, przez co ich skuteczność zaczęła być brana pod wątpliwość. Pijawki lekarskie zostały najbardziej rozpowszechnione w XIX wieku we Francji i na terenie Wysp Brytyjskich, gdzie zużycie pijawek wynosiło około 80 milionów rocznie. Tak duże zapotrzebowanie na pijawki doprowadziło do ich wyginięcia z naturalnych siedlisk.

W Rosji ludność o hirudoterapii dowiedziała się m.in. od znakomitego lekarza – Zakharina. Zakharin podczas swojej 45-letniej praktyki lekarskiej wykonywał zabiegi z udziałem pijawek do leczenia różnych chorób, wykorzystywał je nawet do leczenia rodziny królewskiej. W jednym ze swoich wykładów przedstawił on przypadek pacjenta, który krwawił przez kilka dni i w żaden sposób nie dało się zatrzymać krwotoku, ukojenie przyniosły dopiero pijawki.

W średniowieczu pijawki stały się wręcz modne. Ich wizerunek zaczął pojawiać się na ubraniach, meblach, dziełach sztuki, a nawet na biżuterii.  Stosowano je nie tylko w celu poprawy zdrowia, ale też urody. Sięgały po nie kobiety wierząc, że regularne przystawianie pijawek w naturalny sposób poprawi ich urodę.

Historia hirudoterapii – Europa wiek XVIII i XIX

Kilkudziesięciomilionowe roczne zużycie pijawek we Francji generowało większe wpływy z ich sprzedaży niż ze sprzedaży zbóż i produktów rolnych. Podobnie zużycie było w Rosji i Anglii. Wśród francuskich lekarzy panowało przekonanie, że leczenie większości chorób powinno polegać na działaniu przeciwzapalnym, w czym miały pomóc pijawki. Zapotrzebowanie na pijawki wciąż rosło, a ilość tych drogocennych stworzeń w przyrodzie z każdą chwilą malała. Gdy deficyt zaczął być zauważalny, europejscy przedsiębiorcy zaczęli szukać nowych źródeł pijawek, znaleźli je w Rosji. Wpadli na pomysł by podnajmować jej tereny, łapać pijawki i wysyłać je za granicę. Roczny eksport pijawek przyniósł dochód rzędu 6 milionów rubli. Rosyjskie władze szybko położyły kres temu procederowi, wydając zakaz wyłowu i wywozu pijawek oraz dekret o tworzeniu specjalnych ich hodowli. Pierwsza hodowla pijawek została założona w Moskwie na początku XIX wieku. Wyhodowano w niej ponad pół miliona tych stworzeń, co pozwoliło zaopatrzyć w nie wszystkie apteki i lekarzy. Nie było wtedy medyka, który nie miałby przy sobie chociaż jednej pijawki lekarskiej, większość lekarzy nosiła cały ich zapis. Upuszczanie krwi stało się lekiem na wszystkie choroby, uśmierzającym ból i neutralizującym wszelkie dolegliwości, pozwalającym poprawić stan zdrowia i wykazującym pozytywny wpływ na wygląd. Było tak do czasu, gdy nauka i przemysł zaczęły się rozwijać, a pijawki zostały wyparte przez antybiotyki i leki.

Pijawki na początku XX wieku

Początkiem XX wieku zainteresowanie hirudoterapią osłabło, w europejskich krajach przestano wierzyć, że upuszczanie krwi ma jakikolwiek sens. Wielkie nadzieje pokładano w nowoczesnej medycynie i innowacyjnych metodach leczenia. Choć przez pewien czas stosowanie pijawki lekarskiej było przez wielu kwestionowane, to medycyna dała jej drugą szansę w latach 90. XX wieku. Pojawiły się dowody na to, że działanie pijawek nie ogranicza się jedynie do upuszczania krwi. W roku 1884 brytyjski fizjolog, profesor John Haycraft odkrył, że wyssana z organizmu człowieka krew w przewodzie pokarmowym pijawki nie ulega krzepnięciu, ani się nie psuje, oraz że pijawka produkuje silnie działającą substancję przeciwzakrzepową, którą nazwał hirudyną. Z biegiem czasu wyizolowano jeszcze ponad sto innych organicznych związków chemicznych produkowanych przez pijawki lekarskie, wykazujących pożądane właściwości lecznicze, co zapewniło pijawce lekarskiej powrót do łask.

Hirudoterapia dzisiaj

Lekarze długo wzbraniali się przed uznaniem stosowania pijawek jako skutecznej metody na liczne dolegliwości chorobowe. Kolejne badania naukowe potwierdzające zasadność wykorzystywania pijawek w terapii chorób doprowadziły do tego, że obecnie ich efektywności nikt nie kwestionuje. W dzisiejszych czasach hirudoterapia niesie za sobą wiele korzyści. Na chwilę obecną pijawki to najsilniejszy naturalny lek wspierający funkcjonowanie układu krążenia. Związki, które pijawki wpuszczają ze śliną do krwi, pomagają na alergie, choroby skóry, bóle głowy, trudno gojące się rany, krwiaki i zakrzepy. Istnieją dowody na to, że pijawki zwalczają wrzody żołądka i dwunastnicy, leczą żylaki, zakrzepowe zapalenie żył, choroby płuc i oskrzeli, nadciśnienie, a nawet miażdżycę. Nie brakuje też dowodów na to, że pijawki pomagają w walce z hemoroidami, rwą kulszową, chorobami kręgosłupa, impotencją, prostatą i niektórymi chorobami kobiecymi. Ich skuteczność zależy od indywidualnych uwarunkowań, w tym m.in. od wagi ciała, płci i stopnia zaawansowania choroby.

Hirudoterapia to naturalna metoda leczenie różnorodnych dolegliwości przy użyciu pijawek, stosowana na świecie od niepamiętnych czasów. Współczesne badania naukowe wykazały, że pijawka to doskonałe żywe laboratorium farmakologiczne. Ich ślina zawiera drogocenne substancje, w tym m.in. zapobiegającą krzepnięciu krwi hirudynę czy powodującą rozszerzanie się naczyń krwionośnych histaminę oraz całe mnóstwo takich, których nie da się wytworzyć w sztucznych warunkach laboratoryjnych. Nic więc dziwnego, że po latach przerwy leczenie pijawkami znowu wraca do łask.

Niestandardowe metody leczenia często nie są skuteczne, przez co ludzie sceptycznie podchodzą także do hirudoterapii. Nie da się jednak zaprzeczyć efektom jej stosowania, które często przechodzą najśmielsze oczekiwania nie tylko pacjentów, ale też lekarzy. Od dłuższego czasu zmagasz się z chorobą, która wpływa na jakość i obniża komfort Twojego życia? Być może hirudoterapia całkowicie rozwiąże Twoje problemy lub załagodzi  odczuwane dolegliwości. W dalszej części artykułu znajdziesz rady i wskazówki, jak przygotować się do zabiegu hirudoterapii, dowiesz się też ja jak przebiega proces stawiania pijawek oraz jak postępować po jego przeprowadzeniu.

Przed zabiegiem hirudoterapii – zalecenia

Zanim zapadnie decyzja o stawianiu pijawek, należy odbyć konsultację lekarską. Podczas wizyty specjalista od hirudoterapii zaleci wykonanie niezbędnych badań, których wyniki pozwolą mu ocenić, czy pacjent nie ma przeciwwskazań do przeprowadzenia zabiegu hirudoterapii.

W czasie konsultacji omówiony zostanie przebieg zabiegu oraz przekazane zostaną zasady postępowania przed i po hirudoterapii. Hirudoterapeuta odpowie na nurtujące pacjenta pytania i rozwieje wszelkie wątpliwości związane bezpośrednio z zabiegiem.

Każdy pacjent jest inny i niektóre zalecenia dotyczące postępowania przed zabiegiem hirudoterapii w wielu przypadkach mogą się od siebie różnić. Większość z nich dotyczy jednak wszystkich pacjentów.

W dniu zabiegu nie wolno pić alkoholu, kawy ani mocnej herbaty, gdyż substancje w nich zawarte przyczyniają się do rozszerzenia naczyń krwionośnych. Odradza się jedzenie pokarmów ostrych, a w szczególności cebuli i czosnku. Pacjent przed przystawianiem pijawek nie powinien palić papierosów. Ciało musi być czyste, dlatego nie wolno używać zapachowych mydeł, perfum, kremów i balsamów do ciała, antyperspirantów, dezodorantów czy maści leczniczych. Przed zabiegiem najlepiej umyć ciało szarym mydłem. W dniu, w którym ma zostać przeprowadzony zabieg hirudoterapii najlepiej odpoczywać i zrezygnować z aktywności fizycznej.

Pacjent na 7 dni przed planowanym zabiegiem musi odstawić leki przeciwzakrzepowe. Jeśli przyjmuje on jakiekolwiek leki na stałe, lekarz je przepisujący powinien zostać poinformowany o zamiarze przeprowadzenia zabiegu hirudoterapii, gdyż związki pochodzące z leków mogą wchodzić w niebezpieczne interakcje z tymi wtłaczanymi do krwiobiegu przez pijawki.

Specjalista od hirudoterapii na podstawie dostarczonych przez pacjenta badań ocenia stan jego zdrowia i podejmuje decyzję o tym, czy przeprowadzenie zabiegu w jego przypadku jest w pełni bezpieczne. Przeciwwskazaniem do zabiegu hirudoterapii jest m.in. ciąża, anemia, hemofilia, zakrzepica czy nowotwory.

Proces stawiania pijawek

Sam proces przystawiania pijawek nie jest zbyt skomplikowanym zabiegiem, ale jedynie pod warunkiem, że jest wykonywany przez doświadczonego i posiadającego fachową wiedzę w tym zakresie hirudoterapeutę.

Do hirudoterapii wykorzystywane są pijawki lecznicze, specjalnie w tym celu hodowane w sterylnych warunkach w laboratoriach, posiadające unijne certyfikaty. Pijawki przystawia się do zdrowych, nieuszkodzonych partii skóry, w obrębie miejsca leczenia. Jedna pijawka posiada ok. 270 mikroskopijnej wielkości zębów, które pozwalają jej przegryźć ludzką skórę na ok. 1,5 milimetra. Warto w tym miejscu podkreślić, że zabieg nie jest bolesny, więc nie trzeba się go obawiać. Zwykle pacjencji nawet nie czują momentu, kiedy pijawka się w nich „wgryzie”. To wszystko za sprawą substancji przeciwbólowych i lekko znieczulających wpuszczanych przez pijawkę do krwiobiegu. Powodują one rozszerzenie naczyń krwionośnych oraz zahamowanie procesu namnażania się bakterii.

Zabieg hirudoterapii trwa od 30 do nawet 180 minut. Czas jego trwania uzależniony jest od miejsca przystawienia pijawek i zaawansowania choroby, a także intensywności dolegliwości z nią związanych, podobnie jak ilość przystawianych pijawek. Zwykle seria obejmuje od 5 do 10 pijawek. W momencie, gdy pijawki samoistnie odpadną od miejsca przystawienia, zabieg uważa się za zakończony.

Po zabiegu hirudoterapii – zalecenia

Po odpadnięciu pijawki, na partię skóry, do której była przestawiona, zakłada się lekki opatrunek z jałowych kompresów i waty. Krwawienie z miejsc przyssania się pijawek może trwać od kilku do nawet 24 godzin i jest to absolutnie normalne zjawisko, którym nie trzeba się martwić. W żaden sposób nie zaszkodzi to organizmowi i nie wpłynie negatywnie na zdrowie, wręcz przeciwnie – krwawienie jest jedną z części składowych terapii i powinno się je umożliwić przez co najmniej kilka godzin.

Po zabiegu należy odpoczywać, całkowicie rezygnując z aktywności fizycznej. W czasie krwawienia najlepiej leżeć. W momencie, gdy z ranki przestanie sączyć się krew, należy bezzwłocznie zdjąć opatrunek i zostawić to miejsce otwarte – nie naklejać na nie plastrów ani nie owijać go bandażem. Ranę można przetrzeć spirytusem aptecznym naniesionym na watę lub gazik, co pozwoli uniknąć infekcji. W żadnym wypadku rany nie wolno myć ani moczyć. Pełną kąpiel można zażyć dopiero po całkowitym wygojeniu ranek, czyli mniej więcej na 3 dzień po zabiegu. Należy unikać też drapania ran, gdyż może to doprowadzić do zainfekowania rany i powikłań z tym związanych. Oprócz spirytusu nie wolno stosować żadnych innych środków dezynfekujących.

Jeśli krwawienie będzie utrzymywać się dłużej niż 24 godziny, należy zastosować opatrunek uciskowy. Trzeba być przygotowanym na to, że w miejscach przyssania się pijawek może pojawić się zaczerwienienie, lekki świąd, obrzęk i siniak – dolegliwości te zwykle ustępują w ciągu kilku dni po zabiegu. Jeśli ich średnica nie jest większa niż 4 – 5 cm, nie powinno nas to niepokoić. W tych miejscach czasami mogą pozostać trwałe, niewielkie ślady na skórze.

Pacjent tuż po hirudoterapii może czuć się osłabiony, a jego ciśnienie może być niższe niż zwykle. W takim przypadku zalecane jest spożycie gorzkiej czekolady czy wypicie soku pomidorowego. Bezpośrednio po zabiegu należy zrezygnować z sauny, basenu, fitness clubu i siłowni.

Stawianie pijawek nie jest panaceum na wszelkie dolegliwości, ale w leczeniu niektórych może skutecznie pomóc. Obecnie hirudoterapia stosowana jest na choroby naczyniowe, układu pokarmowego, układu ruchu, stomatologiczne, dermatologiczne, neurologiczne czy ginekologiczne. Pijawki przyspieszają gojenie ran i pozytywnie wpływają na kondycję skóry. Jeśli chcesz wiedzieć, czy hirudoterapia pozwoli również Tobie pozbyć się uporczywych dolegliwości, umów się na wizytę u hirudoterapeuty i daj sobie pomóc.

Hirudoterapia to naturalna metoda leczenia różnorodnych dolegliwości zdrowotnych przy użyciu pijawek. Dobroczynne właściwości pijawek znano już w starożytności. Poniekąd wynikało to z przekonania, że znaczną część chorób powoduje „zepsuta krew” i tylko jej upuszczenie przy pomocy pijawek pozwoli wrócić do zdrowia. Rozwój medycyny w XX wieku sprawił, że zrezygnowano z takich praktyk i pijawki na jakiś czas odeszły w zapomnienie. Wyizolowanie z gruczołów śluzowych pijawek cennych dla organizmu ludzkiego związków spowodowało, że leczenie pijawkami znowu wróciło do łask.

Kiedyś do zabiegu upuszczania krwi wykorzystywano pijawki pochodzące ze środowiska naturalnego. Takie pijawki odżywiały się krwią różnych żywicieli, także zarażonych chorobami o podłożu wirusowym czy bakteryjnym, dlatego ich przykładanie było niebezpieczne dla zdrowia. Obecnie pijawki wykorzystywane do leczenia ludzi pochodzą ze sterylnych hodowli w laboratoriach, co wcale nie oznacza, że nie ma żadnych przeciwwskazań, by je stosować.

Pijawki a ciąża

Choć wieloletnie obserwacje dowodzą, że pijawki nie stanowią zagrożenia dla płodu, to nie powinno się ich przykładać kobietom w ciąży. Wszystko za sprawą zawartych w wydzielinie gruczołów ślinowych hirudozwiązków, które mogą wpływać na przebieg rozwijającej się ciąży, a w niektórych przypadkach nawet doprowadzić do poronienia. Ciąża jest też przeciwwskazaniem dlatego, że po terapii z udziałem pijawek mogą wystąpić powikłania infekcyjne powstałych za ich przyczyną ran, przez które należy poddać się przeciwwskazanej w ciąży terapii, która mogłaby jej zagrozić. Podobnie jak leczenie z wykorzystaniem leków chemicznych, jakie należałoby wdrożyć przy zakażeniu bakterią Aeromonas hydrophila, jakie mogą wywołać pijawki.

Pijawki a hemofilia

Bezwzględnym przeciwwskazaniem do stosowania pijawek jest hemofilia. Hemofilia to choroba krwi, której istotą jest wrodzony brak lub niedobór czynników krzepnięcia krwi. U osób chorych na hemofilię, gdy dojdzie do uszkodzenia naczynia krwionośnego, występuje problem z tworzeniem się zakrzepu, przez co czas krwawienia jest wydłużony. Zawarte w wydzielinie pijawek związki prowadzą do rozrzedzenia krwi, co jest niepożądane u osób z hemofilią, u których i tak jest z tym problem. Z leczenia pijawkami powinny zrezygnować też osoby z innymi chorobami krwi związanymi z niedoborem czynników krzepnięcia.

Pijawki a anemia

Zabiegu hirudoterapii nie przeprowadza się przy silnej anemii. Anemia, czyli inaczej niedokrwistość to patologiczny stan, w którym liczba erytrocytów (czerwonych krwinek) lub ilość zawartej w nich hemoglobiny nie wystarcza do właściwego utlenowania tkanek. Objawami to utrata energii, łatwe męczenie się i ogólne osłabienie.

Co prawda działania niepożądane po hirudoterapii są rzadkie, ale bardzo niebezpieczne dla zdrowia. Jednym z wielu są trudne do zatrzymania krwawienia, które prowadzą do obniżenia poziomu hemoglobiny oraz hematokrytu i są bezpośrednią przyczyną anemii.

Podczas jednej terapii z wykorzystaniem pijawek, u osób bez obciążeń chorobowych może dojść do spadku poziomu hemoglobiny o 0,7mg%. Wartość hemoglobiny przed zabiegiem powinna być wyższa niż 10mg%.

Pijawki a stosowanie antykoagulantów

Terapii z udziałem pijawek nie powinno się stosować u osób stosujących antykoagulanty, niesteroidowe leki przeciwzapalne i inhibitory agregacji płytek krwi. Względnym przeciwskazaniem są natomiast pochodne niesteroidowych leków antyagregacyjnych, w tym aspiryna. Związki w lekach chemicznych, jak i te wtłaczane przez pijawkę mogą nasilać swoje działanie i wchodzić w niebezpieczne interakcje. W takich przypadkach zabieg hirudoterapii może być przeprowadzony dopiero po przerwie trwającej przynajmniej tydzień. W przeciwnym razie krwawienie z ranki, która powstała za sprawą pijawki, może trwać nawet 48 godzin. A to wszystko za sprawą tego, że w wydzielinie gruczołów ślinowych pijawek są już zawarte antykoagulanty. W odpowiedniej ilości ograniczają powstawanie zakrzepów, ale zbyt duża ich ilość może powodować odwrotny skutek do zamierzonego.

Pijawki a hipotonia

Najważniejszym czynnikiem wydzielanym przez gruczoły ślinowe pijawki, który reguluje ciśnienie, jest PC-LS. Działa jak regulator ciśnienia tętniczego krwi – za niskie podwyższa, a zbyt wysokie obniża. Ponadto zawarta w wydzielinie gruczołów ślinowych pijawek histamina prowadzi do rozszerzenia naczyń krwionośnych, co obniża ciśnienie krwi. Dlatego przeciwwskazaniem do stosowania hirudoterapii jest hipotonia, czyli stan, gdy ciśnienie jest niższe niż 80/60. Po seansie hirudoterapii prawie zawsze u pacjentów występuje spadek ciśnienia oraz towarzyszące mu zawroty głowy i ogólne osłabienie. Dlatego przez i po seansie hirudoterapii należy zmierzyć pacjentowi ciśnienie krwi. Z tych samych powodów pijawek nie powinno się przystawiać u kobiet podczas trwania miesiączki, u pacjentów z wysoką temperaturą oraz u osób z ogólnym osłabieniem.

Pijawki a alergie

Niepożądanym skutkiem hirudoterapii mogą być liczne reakcje alergiczne. U chorych z alergią często występuje nadwrażliwość na związki pochodzące z gruczołów ślinowych pijawek. Pacjenci z alergią na proteiny nie powinni korzystać z terapii z udziałem pijawek, gdyż w przeszłości obserwowano u nich ciężkie ataki. Typowymi objawami manifestującymi alergię są zmiany skórne, a w skrajnych przypadkach nawet wstrząs anafilaktyczny. W wyjątkowych sytuacjach, jak np. po replantacjach u pacjentów uczulonych można stosować hirudoterapię, lecz z jednoczesnym podawaniem leków przeciwhistaminowych. W takim przypadku leki powinno się przyjmować przed, w trakcie i po terapii.

Inne przeciwwskazania do stosowania pijawek

Hirudoterapia tak jak i inne metody terapeutyczne ma swoje ograniczenia i może powodować skutki uboczne. Oprócz wyżej wymienionych przeciwwskazań do stosowania pijawek ostrożność w stosowaniu hirudoterapii należy zachować również w sytuacji:

• istniejących nadżerek i krwawień z układu pokarmowego,
• immunosupresji występującej u nosicieli wirusa HIV i po chemioterapii,
• występowania niektórych nowotworów,
• u dzieci poniżej 10. roku życia,
• u pacjentów z zaburzeniami psychicznymi.

Osoba przeprowadzająca zabieg hirudoterapii musi posiadać wiedzę i doświadczenie w tym zakresie. Zanim przystąpi do jego wykonania, powinna przeprowadzić z pacjentem wywiad, aby dowiedzieć się, czy nie występują u niego uniemożliwiające leczenie przeciwwskazania. Często na kilka dni lub tygodni przed zabiegiem istnieje konieczność modyfikacji dawek lub odstawienia przyjmowanych medykamentów. Dlatego tak ważne jest, aby właściwe leczenie poprzedziła wizyta kontrolna, podczas której specjalista oceni stan zdrowia pacjenta i udzieli odpowiedzi na wszystkie nurtujące go pytania, rozwiewając tym sposobem wszelkie wątpliwości.

Pijawki lecznicze znano już przed wiekami. Wykorzystywane były do upuszczania krwi. Pomimo upływu lat i pojawienia się nowych sposobów na walkę z różnymi dolegliwościami hirudoterapia pozostaje wciąż chętnie wykorzystywaną metodą. Jej popularność nieco zmalała wraz z rozwojem farmacji, jednak znowu wraca do łask. W wielu krajach hirudoterapia została zatwierdzona jako oficjalny sposób leczenia, jest refundowana i stosowana do leczenia na co dzień.

Pijawki lekarskie są pasożytami żywiącymi się krwią kręgowców. Podczas jednej terapii mogą wyssać od 10 do 15 ml krwi. Ślina pijawek zawiera hirudynę – substancję zapobiegającą krzepnięciu krwi oraz histaminę, powodującą rozszerzanie się naczyń krwionośnych. Mówi się nawet, że pijawka to doskonałe laboratorium farmakologiczne. Substancje lecznicze pochodzące ze śliny pijawek pomagają w leczeniu rozmaitych schorzeń. Jeszcze niedawno uważano, że „stawianie” pijawek nie jest skuteczną metodą leczenia i mało kto po nią sięgał. Wieloletnie badania, wyizolowanie licznych związków z gruczołów śluzowych pijawek, potwierdziło skuteczność stosowania pijawek w terapii wielu chorób. W leczeniu pijawkami wykorzystuje się pasożyty wyhodowane w sterylnych warunkach. Hirudoterapia jest w zasadzie bezbolesna, dopiero po odstawieniu pijawek od skóry u pacjenta może wystąpić zaczerwienienie i lekki obrzęk. Pojawia się jeszcze pytanie: na co stosować pijawki?

Pijawki na żylaki

Zdarza się, że hirudoterapia jest wykorzystywana jako leczenie uzupełniające lub zamiennik farmakoterapii i leczenia operacyjnego w leczeniu żylaków. Jest wysoce skuteczna w terapii zakrzepicy żylnej, owrzodzenia podudzi, a nawet zapalenia skóry.

Żylaki kończyn dolnych to pogrubione, poskręcane i zmienione chorobowe odcinki żył, wyczuwalne pod skórą i widoczne jako nabrzmiałe powrózki, ewentualnie guzki. Nie tylko nieestetycznie wyglądają, ale również powodują silne dolegliwości bólowe. Żylaki powstają przez wadliwie działające zastawki w żyłach, przez które krew zalega w naczyniach, zamiast swobodnie płynąć do serca. Okazuje się, że remedium na żylaki są pijawki. Jest jednak jeden warunek – terapia z ich udziałem musi zostać przeprowadzona na pierwszym etapie powstawania żylaków. Tylko wtedy będzie skuteczna.

Pijawki wpływają na cyrkulację krwi w organizmie – poprawia się ukrwienie, tkanki są lepiej dotlenione, a naczynia włosowate ulegają rozszerzeniu, dzięki czemu toksyny są skuteczniej wydalane z organizmu.

Hirudoterapia w leczeniu żylaków zmniejsza uczucie ciężkości nóg i likwiduje obrzęki. Skóra jest rozjaśniona i wygładzona, a ból zniwelowany.

Pijawki i nadciśnienie

W Polsce na nadciśnienie choruje co trzeci dorosły Polak, z czego znaczna część nie zdaje sobie sprawy z istnienia problemu, więc nie stosuje żadnego leczenia. Szybki i stresujący tryb życia, brak aktywności fizycznej, otyłość, palenie papierosów i nadmierne spożywanie alkoholu to tylko niektóre z czynników podwyższających ryzyko wystąpienia nadciśnienia tętniczego. Nadciśnienie można, a nawet trzeba leczyć. Oprócz środków farmakologicznych dużą skuteczność w leczeniu nadciśnienia mają również pijawki.

Obecny w ślinie pijawek PC-LS jest regulatorem ciśnienia tętniczego. Obniża zbyt wysokie wartości ciśnienia krwi i podwyższa zbyt niskie. Ponadto histamina również pomaga w leczeniu nadciśnienia, rozszerzając naczynia krwionośne.

Pijawki na miażdżycę

Miażdżyca to przewlekła choroba polegająca na zmianach zwyrodnieniowych w wewnętrznej i środkowej błonie tętnic, powodujących ich stwardnienie. Bezpośrednią przyczyną rozwoju schorzenia jest zbyt duża ilość cholesterolu we krwi, który powoduje powstawanie blaszek miażdżycowych. Miażdżyca dolega dużej części Polaków, obniżając komfort ich życia. Objawy choroby to szybkie męczenie się, trudności z koncentracją i zapamiętywaniem. Wykrytą miażdżycę trzeba jak najszybciej leczyć, bo nieleczona może prowadzić do udaru mózgu lub zawału serca. W leczeniu miażdżycy pomagają pijawki lecznicze.

Badania kliniczne wykazują korzystny wpływ hirudoterapii na poziom stężenia lipidów w organizmie człowieka. U pacjentów poddanych terapii pijawkami leczniczymi zaobserwowano normalizację poziomu całkowitego cholesterolu, trójglicerydów oraz zmniejszenie LDL. Wstrzyknięte przez pijawki związki do krwi nie tylko regulują poziom lipidów, ale też poprawiają stan naczyń. Substancje takie jak saratyna i hirudyna przeciwdziałają tworzeniu się płytek miażdżycowych, rozpuszczają już istniejące, a orgelaza w ciężkich przypadkach niedokrwiennych powoduje wykształcenie się krążenia obocznego i lepsze ukrwienie kończyn.

Zabieg hirudoterapii jest praktycznie bezbolesny, a jego efekty w leczeniu miażdżycy są nieocenione. Przyssana do skóry pijawka znieczula skórę, powoduje rozszerzenie naczyń i hamuje namnażanie się bakterii. Pacjenci z miażdżycą poddani terapii pijawkami potwierdzają jej skuteczność.

Pijawki na trudno gojące się rany

Trudno gojące się rany są dokuczliwym problemem. Nie tylko nieestetycznie wyglądają, ale powodują też ból i dyskomfort. Trzeba uważać, by niczym ich nie urazić, co w przypadku ran występujących np. na dłoniach może być trudne.

Nieodpowiednio ukrwione tkanki nie otrzymują wystarczającej ilości tlenu i substancji odżywczych, co powoduje opóźnienia w procesie gojenia. Zakażona rana to również siedlisko bakterii powodujące rozwój zmian chorobowych i procesów zapalnych. Czasem podjęte metody leczenia trudno gojących się ran nie przynoszą skutków. Wtedy z pomocą przychodzą pijawki.

Podczas hirudoterapii uwolnione ze śliny pijawek substancje przeciwbólowe niwelują uporczywy ból, który towarzyszy trudno gojącym się ranom. Spośród drogocennych składników śliny pijawek w tym przypadku najistotniejsze są bdeliny, które przyspieszają procesy regeneracji nawet przy trudnych, długo utrzymujących się ranach, poprzez hamowanie czynników zapalnych i zmniejszenie obrzęku. Pijawki uwalniają do krwi również hirudynę, która zapobiega powstawaniu zakrzepów, dzięki czemu rana jest lepiej ukrwiona i odżywiona, co przyspiesza proces gojenia.

Skuteczność hirudoterapii została potwierdzona w leczeniu odleżyn, owrzodzeń, ran powstałych w zespole stopy cukrzycowej lub miażdżycowej, a także innych ran, które powstały przy wypadkach i nie tylko.

Pijawki i choroby płuc

Hirudoterapia nie stanowi panaceum na wszystkie choroby, ale w leczeniu niektórych rzeczywiście może pomóc. Wykryta w ślinie pijawek eglina wykazuje przeciwzapalne działanie i jest silnym inhibitorem enzymów, które biorą udział w patogenezie chorób płuc, w tym rozedmy oraz w zaburzeniach zakrzepowych i innych procesach zapalnych.

Ze względu na wysoką skuteczność hirudoterapia wykorzystywana jest jako terapia wspomagająca w leczeniu chorób płuc i oskrzeli. U pacjentów cierpiących na astmę oskrzelową i zapalenia płuc, poddanych leczeniu pijawkami zaobserwowano poprawę stanu zdrowia i samopoczucia. W hirudoterapii nie można jednak zapomnieć o zdrowym rozsądku. Ostre stany septyczne wymagają bezzwłocznej hospitalizacji, a nie przyłożenia pijawek.

Pijawki i kosmetologia

Okazuje się, że pijawki mogą nie tylko wyleczyć, ale też upiększyć. W ich ślinach obecne są substancje spowalniające procesy starzenia i pozytywnie wpływające na kondycję skóry. Egliny, bo o nich mowa, wykazują silne właściwości antyoksydacyjne i przeciwzakrzepowe. Pozytywny wpływ na urodę mają również lipidy. Razem z enzymami takimi jak lipazy i fosfolipazy biorą udział w przebudowie fosfolipidów błony komórkowej komórek skóry. Podczas hirudoterapii niebagatelne znaczenie ma też antyelastaza, która spowalnia niszczenie elastyny, przez co opóźnia starzenie się skóry. Wiele razy zostało już wspomniane, że pijawki poprawiają ukrwienie skóry za sprawą substancji powodujących rozszerzanie się naczyń krwionośnych.

Wszystko to sprawia, że zabiegi z udziałem pijawek oferowane są w wielu gabinetach kosmetycznych. Niektóre z nich wykorzystują wysuszone i sproszkowane pijawki lekarskie. Są też kremy, żele, maści i maseczki, w których składzie obecny jest wyciąg z pijawek lekarskich.

Pijawki i wsparcie układu nerwowego

Małe, na pierwszy rzut oka budzące strach i odrazę pijawki mogą nie tylko poprawić wygląd, ale też nastrój. A to wszystko za sprawą wydzielania przez nie endorfin, czyli tzw. hormonów szczęścia. Podczas licznych badań naukowych potwierdzono korzystne działanie hirudozwiązków na stymulację wzrostu komórek nerwowych. Pijawki dostarczają organizmowi neuroprzekaźniki takie jak dopamina, serotonina czy histamina, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego.

Za sprawą zbawiennego działania hirudoterapii na samopoczucie człowieka jest ona stosowana w leczeniu nerwicy i depresji. Nadal opracowywane są skuteczne metody leczenia porażeń mózgowych u dzieci oraz chorób Parkinsona i Alzheimera, w których pokłada się duże nadzieje.

Na co jeszcze mogą pomóc pijawki?

Lista chorób, w których można zastosować hirudoterapię, jest znacznie dłuższa. Pijawki mogą złagodzić szereg dolegliwości związanych z:

• wrzodami żołądka i dwunastnicy,
• rwą kulszową,
• chorobą niedokrwienną serca,
• hemoroidami,
• reumatyzmem,
• alergią,
• bólem głowy,
• chorobami kręgosłupa,
• impotencją,
• przerostem prostaty,
• niektórymi chorobami kobiecymi.

Hirudoterapia w wielu przypadkach może pomóc, ale w wielu też zaszkodzić. Dlatego właśnie na leczenie pijawkami nie powinno się decydować bez udziału doświadczonej osoby, która posiada wiedzę na temat hirudoterapii. Istnieje bowiem kilka przeciwwskazań do terapii pijawkami, wśród których znajduje się m.in. ciąża, nowotwory złośliwe, zaawansowana anemia i zbyt młody wiek.

Wymiana doświadczeń i najlepszych praktyk w zakresie leczenia pijawkami.

Termin: 21-22.04.2018
Miejsce: hotel Zacisze Turawa k/Opola

PROGRAM ZJAZDU:

https://euro-bion.pl/2017/09/13/program-zjazdu-hirudoterapetow-euro/

Zapisy trwają! Zapraszamy!

Choć nauka idzie do przodu, choć lekarze znają coraz więcej metod leczenia, w obliczu niektórych chorób i dolegliwości medycyna pozostaje bezradna. W wielu środowiskach, w tym również coraz częściej lekarskich, wielkim uznaniem cieszy się medycyna naturalna. Ostatnie lata to swoisty renesans tych metod leczenia, z których tak chętnie korzystały nasze babki. W tej sytuacji zainteresowanie pijawkami nie powinno raczej nikogo dziwić. W jaki sposób można z nich korzystać? Oto najważniejsze informacje na temat terapii, w której pijawki odgrywają główną rolę. więcej