Nie każda pijawka nadaje się do hirudoterapii. Przystawiane do ciała mogą być wyłącznie pijawki specjalnie w tym celu hodowane w izolowanych warunkach laboratoryjnych, które nie miały nawet najmniejszego kontaktu z otoczeniem zewnętrznym i żywione były w sposób kontrolowany. Tylko wtedy możemy mieć pewność, że są one wolne od chorób i leczenie z ich udziałem jest bezpieczne dla zdrowia i życia pacjenta.
Gatunek pijawek odpowiedni do hirudoterapii
W przyrodzie naturalnie występuje kilkaset gatunków pijawek, ale nie wszystkie znalazły lecznicze zastosowanie. Do grona pijawek lekarskich należy wiele różnych gatunków, które są wykorzystywane do leczenia na całym świecie. W Polsce jednak największą popularnością cieszą się pijawki lekarskie Hirudo verbana z prostego powodu – gatunek ten w odróżnieniu od innych nie jest objęty ochroną gatunkową, zatem do jego zakupu nie trzeba mieć zezwolenia z Ministerstwa Ochrony Środowiska. Ponadto przystawianie pijawek Hirudo verbana niesie za sobą naprawdę dobre rezultaty, a przecież na tym najbardziej nam zależy.
Pijawki z hodowli laboratoryjnej
Specjalnie opracowane i odpowiednio zoptymalizowane metody hodowli pijawek lekarskich w warunkach izolowanych gwarantują ich wysoką jakość i bezpieczeństwo stosowania w hirudoterapii. Możliwość regulowania rozrodu w laboratorium pozwoliła odejść od okresowości cyklu biologicznego pijawek, dzięki czemu składają one kokony nawet kilka razy do roku.
Jak wygląda karmienie pijawek? Stworzenia karmione są w kontrolowany sposób, przy zastosowaniu krwi pochodzącej od przebadanych przez weterynarza zwierząt lub specjalnego preparatu krwiozastępczego. Gwarantuje to pijawkom prawidłowy wzrost i rozród, a także zapewnia produkcję cennych hirudozwiązków.
Gdy pijawki osiągną odpowiedni rozmiar, głodzi się je przez ok. 6 miesięcy. Dopiero po tym czasie trafiają do sprzedaży. Przestrzeganie ściśle określonych zasad hodowania pijawek w laboratorium sprawia, że są one zdrowe i wolne od bakterii. Tylko takie pijawki są bezpieczne dla ludzi i mogą być stosowane do leczenia.
Przystawianie pijawek niewiadomego pochodzenia może mieć przykre w skutkach konsekwencje. W ten sposób, zamiast poprawić stan zdrowia, możemy nawet go pogorszyć. Istnieje bowiem duże ryzyko przeniesienia chorób czy wystąpienia zakażenia.
Certyfikat potwierdzający pochodzenie pijawek
Kupując pijawki, warto poprosić o przedstawienie certyfikatu poświadczającego ich pochodzenie. Rzetelna firma, która nie ma nic do ukrycia, bez problemu wystawi gwarancję, że dostarczane przez nią pijawki były hodowane z zachowaniem wszelkich zasad bezpieczeństwa i nie miały kontraktu ze światem zewnętrznym. Takie pijawki mogą być bezpiecznie wykorzystywane do hirudoterapii.
Dlaczego pijawki bez certyfikatów stanowią zagrożenie dla zdrowia?
Na rynku nie brakuje pijawek lekarskich pochodzących z nielegalnych połowów ze środowiska naturalnego czy hodowli prowadzonych w otwartych zbiornikach wodnych. Nietrudno się domyślić, że w takich warunkach nie ma mowy o regulowaniu parametrów fizyko-chemicznych i mikrobiologicznych siedliska czy kontrolowaniu żerowania.
Na szczególną uwagę zasługuje sposób odżywiania takich pijawek. Do ich organizmów regularnie trafia krew pochodząca od owadów, ptaków i gryzoni, które mogą być nosicielami różnych chorób. Przez to pijawki są potencjalnym źródłem zakażeń chorobami wirusowymi, bakteryjnymi, pasożytniczymi oraz pochodzenia odzwierzęcego. Przystawienie ich człowiekowi może być także przyczyną wystąpienia zatrucia.
Jak postępować z zakupionymi pijawkami?
Pijawki laboratoryjne najczęściej dostarczane są w torebkach foliowych wypełnionych hydrożelem. Hydrożel to specjalny środek, dzięki któremu transport pijawek może odbyć się w bezpiecznych warunkach.
Chcąc utrzymać pijawki w dobrym stanie przez dłuższy okres, należy bezwzględnie przestrzegać zasad dotyczących odpowiedniego ich przetrzymywania. Dlatego zaraz po otrzymaniu pijawek powinno się je wyjąć z woreczka i umieścić w szklanym lub plastikowym pojemniku wypełnionym w 2/3 wodą.
Pojemnik z pijawkami należy szczelnie zamknąć, jednak trzeba zadbać o to, by powietrze miało do niego swobodny dostęp. W tym celu w przykrywce powinno się zrobić dziurki najlepiej przy pomocy szpilki.
Otwory muszą być naprawdę małe, gdyż przez większe szczeliny stworzenia mogłyby próbować uciec – w końcu mają bardzo elastyczne ciała. Na koniec pojemnik można przykryć jeszcze przepuszczającym powietrze materiałem, np. gazą.
Przechowywanie pijawek
Tak jak zostało wspomniane, pojemnik z pijawkami należy wypełnić wodą. Odpowiednia do przetrzymywania pijawek jest woda wolna od chloru, gdyż jest on dla nich szkodliwy. Dlatego przed zalaniem pijawek wodą najlepiej dodać do niej specjalny preparat, który dostosuje skład wody do wymagań pijawki lekarskiej. Taki preparat można zamówić wraz z pijawkami.
Wodę pijawkom należy wymieniać co 3-4 dni, tak aby nie dopuścić do jej zabrudzenia. Nie powinno się umieszczać więcej niż 20 sztuk pijawek na 1 litr wody. Optymalna temperatura do przetrzymywania pijawek wynosi od 5°C do 20°C. Z powodzeniem można więc przechowywać je w lodówce.
Co zrobić z pijawkami po zabiegu?
Jedna pijawka może zostać wykorzystana wyłącznie do zabiegu dla jednej osoby – jest to zasada, której należy bezwzględnie przestrzegać. W przeciwnym razie mogłoby dojść do przeniesienia chorób. Dodatkowo pijawek należy używać tylko raz, a po zakończonym zabiegu poddać zabiegowi uśmiercania w 7 – 40% alkoholu, a następnie utylizacji w specjalnym zakładzie utylizacyjnym.
