Łuszczyca to jedna z najczęstszych chorób skóry. Objawia się przede wszystkim zmianami skórnymi w postaci łuszczących się wykwitów, którym towarzyszy ból, świąd i pieczenie. Cechuje ją powolny rozwój i długotrwały przebieg. Choć łuszczycy nie da się całkowicie wyleczyć, to można skutecznie łagodzić jej symptomy. Dobre efekty może dać hirudoterapia.
Charakterystyczne dla łuszczycy są okresy zaostrzeń i remisji. Celem złagodzenia objawów powinno się unikać czynników nasilających zmiany łuszczycowe i stosować leczenie. Jest wiele metod radzenia sobie z łuszczycą, a jedną z mniej popularnych jest przystawianie pijawek. W dalszej części artykułu opisaliśmy pokrótce najważniejsze informacje o łuszczycy oraz przedstawiliśmy zalety leczenia pijawkami.
Łuszczyca – co to za choroba?
Łuszczyca jest przewlekłą, zapalną chorobą skóry. Występuje w każdym wieku i dotyczy obu płci, a na rozwój zmian łuszczycowych wpływają w dużej mierze czynniki genetyczne, ale też immunologiczne i środowiskowe. Dla łuszczycy charakterystyczne jest to, że jej objawy nie występują cały czas, a mogą czasowo ustępować. Co istotne, jest to choroba niezakaźna, zatem nie można się nią zarazić. Na ogół łuszczyca współistnieje z zaburzeniami ogólnoustrojowymi takimi jak nadciśnienie czy cukrzyca.
Rodzaje łuszczycy
Istnieją różne rodzaje łuszczycy, a każdy z nich daje inne objawy. Ze względu na zróżnicowane objawy różne jest także podejście do leczenia. Najczęściej występującą odmianą jest łuszczyca plackowata. Szacuje się, że ten rodzaj dotyczy nawet ok. 90% wszystkich chorych.
Inne rodzaje łuszczycy to m.in. łuszczyca krostkowa, wysiękowa i kropelkowa. Jest jeszcze łuszczyca skóry głowy i łuszczyca paznokci. Oprócz wymienionych spotkać można też łuszczycę odwróconą i łuszczycę stawową.
Łuszczyca – podział na typy
Ze względu na czas i sposób ujawnienia się choroby podział wygląda następująco:
- typ I łuszczycy – tzw. łuszczyca młodzieńcza (dziedziczna) – pojawia się w dzieciństwie lub wczesnej młodości, może mieć ciężki przebieg i wykazywać tendencję do nawrotów. Zwykle występuje w rodzinie. Ma związek z określonymi antygenami np. HLA, Cw6 i DR7.
- typ II łuszczycy – tzw. łuszczyca dorosłych – uaktywnia się po 40. roku życia i ma słaby związek z antygenami HLA. Cechuje się łagodniejszym przebiegiem niż typ I, rzadko występuje w rodzinie i lepiej reaguje na leczenie.
Jak rozpoznać łuszczycę?
Typowym objawem łuszczycy, z którym najczęściej kojarzy się ta choroba, są zmiany skórne w postaci czerwonych grudek pokrytych łuską. Często mówi się o objawie świecy stearynowej, który polega na tym, że po zdrapaniu łusek powierzchnia pod nimi wygląda, jakby była pokryta warstwą stearyny. Plamy na ciele są wyraźnie odgraniczone od skóry i mają różną wielkość. Skóra często pęka, a z pęknięć sączy się krew. Wszystkiemu towarzyszy ból, swędzenie i pieczenie. Zmiany występują zazwyczaj na kolanach i łokciach, w fałdach skórnych, na dłoniach, pachach i pachwinach.
W zależności od postaci łuszczycy zmiany mogą się nieco różnić. Przykładowo w łuszczycy stawów chory cierpi na obrzęk i sztywność stawów. Z kolei przy łuszczycy paznokci zaobserwować można żółto-brązowe plamy pod płytką paznokcia oraz kruchość i łamliwość paznokci.
Przyczyny łuszczycy
Niestety przyczyny rozwoju łuszczycy nie zostały do końca poznane. Duże znaczenie przypisuje się czynnikom genetycznym. Jeżeli jeden rodzic choruje na łuszczycę, ryzyko wystąpienia schorzenia u dziecka wynosi ok. 10-20%, ale już gdy problem dotyczy obojga rodziców, prawdopodobieństwo wzrasta do 50%.
Istnieje szereg czynników, które mogą zapoczątkować lub nasilić proces chorobowy, a także przyczynić się do nawrotu choroby po zaleczeniu objawów. Czynniki te dotyczą wszystkich postaci łuszczycy. Należą do nich m.in.:
- stres,
- ciąża i poród,
- czynniki hormonalne (np. dojrzewanie, menopauza),
- czynniki fizyczne (np. szczepienie, tatuaż, skaleczenia, dermabrazja etc.),
- ostre i przewlekłe infekcje paciorkowcowe,
- przewlekłe infekcje bakteryjne i grzybicze,
- niektóre przyjmowane preparaty (np. leki z grupy NLPZ),
- papierosy,
Kto zajmuje się leczeniem łuszczycy?
W początkowym stadium choroby zaobserwować można niepokojące zmiany na ciele. Niekiedy są mało charakterystyczne i przypominają inne schorzenia skóry, dlatego należy udać się do lekarza celem przeprowadzenia diagnostyki. Odpowiednim specjalistą jest tutaj dermatolog.
Łuszczycy mogą współtowarzyszyć inne choroby, dlatego dermatolog może skierować pacjenta też do innych lekarzy. Niektórzy pacjenci cierpiący na łuszczycę wymagają dodatkowo pomocy kardiologa, reumatologa, endokrynologa, diabetologa lub gastrologa. Czasem chorych kieruje się do psychologa lub psychiatry.
Diagnostyka łuszczycy
Zmiany łuszczycowe zwykle są na tyle charakterystyczne, że lekarz gołym okiem widzi, z jaką chorobą ma do czynienia. Dla potwierdzenia swojej tezy może pobrać biopsję ze skóry do oceny histopatologicznej. Do badania potrzebny jest minimalny wycinek skóry, a badanie ma miejsce w gabinecie lekarskim podczas rutynowej wizyty i odbywa się przy zastosowaniu miejscowego środka znieczulającego.
Łuszczyca – leczenie
Łuszczyca wymaga przede wszystkim leczenia miejscowego. Sprowadza się do usunięcia łusek i zahamowania nadmiernej proliferacji naskórka. Do tego celu wykorzystuje się m.in. preparaty keratoliczne i dziegciowe, miejscowe kortykosteroidy, maści i kremy natłuszczające, jak również pochodne witaminy D3. Czasem pojawia się konieczność wdrożenia terapii skojarzonej, czyli oprócz leczenia miejscowego zastosowanie dodatkowo leczenia ogólnego. Leczenie ogólne może obejmować np. fototerapię i fotochemioterapię, czy włączenie leków takich jak cyklosporyna albo retinoidy.
Pijawki na łuszczycę
Regularne smarowanie skóry specjalistycznymi preparatami i przyjmowanie leków przepisanych przez lekarza to niejedyne sposoby, jakie może zastosować chory na łuszczycę, by poprawić swój stan. Dość nietypową, ale dającą bardzo dobre rezultaty metodą leczenia łuszczycy jest hirudoterapia.
W piśmiennictwie naukowym można znaleźć badania potwierdzające skuteczność hirudoterapii w leczeniu łuszczycy. Okazuje się, że dzięki pijawkom skóra chorego odzyskuje normalny koloryt, a grubość płytki łuszczycowej się zmniejsza. Ponadto zajęty zmianą obszar skóry staje się miękki, zaczerwienienia znikają, a łuski zostają zredukowane.
Liczba zabiegów z udziałem pijawek i częstotliwość wizyt uzależniona jest od stanu zdrowia pacjenta. Możliwość zastosowania hirudoterapii w swoim przypadku należy omówić z lekarzem prowadzącym i skonsultować z wykwalifikowanym hirudoterapeutą, aby upewnić się, że nie ma ku temu żadnych przeciwwskazań.
