Bliznowiec to nieestetyczny problem, który niejednemu odbiera pewność siebie i obniża samoocenę. Przybiera postać zgrubiałej zmiany skórnej i pojawia się w miejscu dawnej rany. Leczenie bliznowca jest dość trudne, żeby nie powiedzieć niemożliwe. Nie ma bowiem skutecznych konwencjonalnych metod leczenia dojrzałego keloidu. Pewną poprawę stanu skóry może przynieść hirudoterapia. Jaki wpływ mają pijawki na skórę z bliznowcem? Odpowiadamy!
Bliznowiec (keloid) – czym jest?
Bliznowiec, nazywany także keloidem, to efekt nieprawidłowego gojenia się tkanki, które może mieć miejsce nawet po niewielkim urazie powodującym przerwanie ciągłości tkanki. Pojawia się niekontrolowany rozrost poza granice blizny. Keloidy zaliczają się do blizn przerosłych. Występują w każdym wieku, z taką samą częstością u obu płci.
Charakterystyka bliznowca
Bliznowiec stanowi wyraźny defekt kosmetyczny. Z punktu widzenia histologicznego keloid tworzy skupisko zbitych włókien kolagenowych, fibroblastów oraz włókien młodej tkanki łącznej. Przybiera postać twardego guzka o sino-czerwonym zabarwieniu, który wystaje ponad powierzchnię zdrowej skóry. Powierzchnia bliznowca jest gładka i lśniąca. Jeśli chodzi o rozmiar, to może on wynieść od kilku milimetrów do nawet kilkudziesięciu centymetrów.
Keloid może występować na całym ciele. Samoistnie powstaje w obszarze nadmostkowym. Najczęściej obserwuje się go na klatce piersiowej, w górnej części pleców oraz na ramionach.
Jak powstaje bliznowiec?
Przyczyna powstawania keloidów nie jest do końca znana. Podejrzewa się, że duże znaczenie ma tutaj uwarunkowanie genetyczne. Aby wytworzył się bliznowiec, najpierw musi dojść do uszkodzenia skóry.
Tkanka włóknista nadmiernie się rozrasta, tworząc bliznowiec w wyniku m.in.:
- urazu skóry – zranienia, przecięcia (także chirurgicznego),
- oparzenia,
- zadrapania,
- infekcji,
Keloid może wytworzyć się także po przebiciu skóry celem zrobienia w niej dziurki na kolczyk. Czasami jest wynikiem nieprawidłowego gojenia się zmian po ospie wietrznej lub trądziku pospolitym, a także po cesarskim cięciu.
Keloid – czynniki zwiększające ryzyko
Do najważniejszych czynników rozwoju bliznowca zalicza się przede wszystkim:
- predyspozycje genetyczne – u osób ze skłonnością do nieprawidłowego gojenia się skóry, keloidy mogą robić się nawet na skutek niewielkich uszkodzeń skóry, np. ukąszenia owada,
- wiek – u dzieci za powód tworzenia się bliznowca wskazuje się nadmierną produkcję kolagenu, z kolei u osób starszych zmniejszoną syntezę kolagenu i elastyny,
- kolor skóry – zwiększone ryzyko wystąpienia keloidu u osób mających bardzo jasny lub bardzo ciemny kolor skóry,
- choroby metaboliczne – głównie te, które wywierają niekorzystny wpływ na proces gojenia się ran, m.in. cukrzyca,
- choroby o podłożu autoimmunologicznym – przede wszystkim związana z nieprawidłowym funkcjonowaniem hormonów choroba Hashimoto.
Bliznowiec – leczenie
Leczenie keloidów jest trudne i nie zawsze daje satysfakcjonujące efekty. Ma charakter miejscowy i dzielone jest na zachowawcze oraz chirurgiczne. Terapia zachowawcza obejmuje m.in. zakładanie opatrunków zawierających steroidy, które pacjent nosi 24 godziny. Zabieg wykonuje się co drugi dzień, ale w przypadku braku poprawy po 8-10 takich cyklach przerywa się leczenie. Pewną poprawę przynieść także mogą opatrunki uciskowe, które uniemożliwiają rozplem tkanki łącznej.
Na bliznowiec stosować można wstrzyknięcia glikokortykosteroidów w obrębie zmiany tkanki w kilkutygodniowych odstępach. W zaawansowanym przypadku w ostateczności chirurgicznie wycina się keloid, jednak wiąże się to z dużym ryzykiem nawrotu zmiany.
Pijawki na bliznowiec
Pacjentom zmagającym się z bliznowcem pomóc może hirudoterapia. To metoda polegająca na przystawianiu do skóry pijawek, które wczepiają się w nią i wpuszczają do krwiobiegu lecznicze hirudozwiązki. Choć nie ma jednoznacznych dowodów naukowych potwierdzających skuteczność przystawiania pijawek przy keloidach, to pierwsze badania w tym kierunku przyniosły bardzo dobre rezultaty.
Przeprowadzono badanie z udziałem 30-letniej pacjentki z bliznowcem znajdującym się nad kolanem. Pomimo stosowania konwencjonalnych metod leczenia zmiana nawet się nie zmniejszyła. U kobiety zastosowano terapię pijawkową, która składała się z 4 serii przeprowadzanych co 20 dni. Już po trzecim zabiegu widoczna była wyraźna redukcja wielkości i stopnia nasilenia zmiany, z kolei po czwartej sesji keloid całkowicie zniknął. Z trwających rok obserwacji po leczeniu z udziałem terapii pijawkowej wynika, że nie doszło do nawrotu keloidu.
Zasadność stosowania hirudoterapii na bliznowiec w swoim przypadku zawsze warto skonsultować ze swoim lekarzem. Jeśli nie ma ku przystawianiu pijawek żadnych przeciwwskazań, to warto wypróbować tę metodę samemu i przekonać się, jakie efekty przyniesie.