Hemoroidy to jedna z najbardziej wstydliwych chorób. Gdy pojawią się wskazujące na nią objawy takie jak świąd i pieczenie okolic odbytu, większość, zamiast od razu zgłosić się do lekarza, czeka, licząc, że problem sam ustąpi. Zazwyczaj tak się jednak nie dzieje, a objawy hemoroidów stają się coraz bardziej uciążliwe. Dlatego leczenie powinno się rozpocząć możliwie jak najszybciej. Jedną z metod leczenia hemoroidów jest hirudoterapia.
Czym są hemoroidy?
Zacznijmy od tego, że hemoroidy ma każdy z nas. Są to guzki krwawnicze przybierające postać poduszkowatych naczyń żylnych umiejscowionych w odbytnicy i odbycie. Mają za zadanie uszczelniać odbyt, umożliwiając kontrolę wypróżniania. W normalnych okolicznościach nie sprawiają żadnych dolegliwości, problem z ich strony jest dopiero w momencie, gdy pojawia się stan zapalny.
O hemoroidach mówi się wtedy, gdy guzki krwawnicze są patologicznie powiększone. Występuje zaburzony odpływ krwi z guzków krwawniczych, w dodatku powiększone hemoroidy nierzadko wydostają się na zewnątrz odbytu, przez co ulegają uszkodzeniom i krwawią. Szacuje się, że choroba hemoroidalna dotyczy nawet 50% dorosłej populacji. Ryzyko ich powstania wzrasta wraz z wiekiem (dzieci chorują bardzo rzadko).
Klasyfikacja hemoroidów
Zasadniczo wyróżnia się dwa rodzaje hemoroidów: wewnętrzne i zewnętrzne. Powszechnie stosowana jest jednak czterostopniowa klasyfikacja choroby hemoroidalnej zależnie od stopnia jej zaawansowania:
- I stopień – powiększone guzki krwawnicze, które nie wychodzą poza kanał odbytu,
- II stopień – powiększone guzki krwawnicze, które wypadają poza kanał odbytu podczas wypróżniania, ale później samoistnie cofają się do światła odbytu,
- III stopień – powiększone guzki krwawnicze, które wypadają poza kanał odbytu podczas wypróżniania i nie cofają się do światła odbytu (konieczne jest ich ręczne odprowadzenie),
- IV stopień – w okolicy odbytu obecne są powiększone hemoroidy, które nie cofają się i których nie da się ręcznie odprowadzić.
Hemoroidy – przyczyny
Zazwyczaj trudno jest dojść, co doprowadziło do rozwoju choroby hemoroidalnej. Za możliwe przyczyny uznaje się m.in.:
- przewlekłe zaparcia,
- biegunki,
- silne parcie w czasie wypróżnień,
- nadużywanie alkoholu,
- seks analny,
- wielokrotne porody siłami natury,
- powikłane operacje okolic odbytu i krocza.
Objawowe hemoroidy mogą pojawić się także w przebiegu różnych chorób, np. przy marskości wątroby.
Czynniki rozwoju hemoroidów
Okazuje się, że duży wpływ na rozwój choroby hemoroidalnej ma styl życia. Hemoroidom sprzyja:
- siedzący tryb życia,
- brak aktywności fizycznej,
- zła dieta (uboga w błonnik),
- małe ilości spożywanych płynów,
- ciąża i związane z nią zmiany hormonalne,
- otyłość,
Objawy hemoroidów
Nie sposób przeoczyć momentu, kiedy hemoroidy zaczną dawać o sobie znać. Charakterystyczne objawy tej choroby to:
- krwawienie z odbytu,
- pieczenie wokół odbytu,
- ostry ból w czasie oddawania stolca,
- uczucie niecałkowitego wypróżnienia,
- wypadające guzki krwawnicze,
- dyskomfort,
- świąd.
Obserwujesz u siebie takie objawy? Niezwłocznie zgłoś się po pomoc do lekarza. Pamiętaj, że nieleczona choroba hemoroidalna może prowadzić do groźnych powikłań.
Hemoroidy – rozpoznanie
Mnóstwo osób odwleka wizytę u lekarza, co jest spowodowane wstydem czy obawą przed badaniem. Nie ma się jednak czego bać, a mając na względzie swoje zdrowie, konsultację lekarską należy odbyć jak najszybciej. W pierwszej kolejności można udać się do lekarza pierwszego kontaktu, choć ten najprawdopodobniej i tak skieruje nas do proktologa, czyli lekarza specjalisty zajmującego się chorobami odbytu.
Hemoroidy rozpoznaje się na podstawie wywiadu lekarskiego, badania fizykalnego jamy brzusznej i okolic krocza oraz badania pozaodbytniczego przy pomocy palca (tzw. badanie per rectum). Ważna jest też ocena hemoroidów zewnętrznych. Do pełnej diagnostyki zaleca się dodatkowo wykonanie anoskopii, które polega na oglądaniu końcowego odcinka odbytnicy przy użyciu wziernika.
Leczenie hemoroidów
Leczenie choroby hemoroidalnej zależy od stopnia zaawansowania objawów. W początkowej fazie należy skupić się na łagodzeniu przykrych dolegliwości. Zaleca się stosowanie ciepłych kąpieli w naparze kory dębu lub zimne okłady okolic odbytu. W ramach leczenia zachowawczego stosuje się czopki doodbytnicze oraz kremy i maści o działaniu przeciwbólowym, przeciwzapalnym i ściągającym, a czasem także antybiotyki oraz glikokortykosteroidy. Jeśli takie postępowanie pomoże, chory musi wyeliminować złe nawyki i zmienić swoje postępowanie, by hemoroidy nie nawróciły w przyszłości.
Gdy hemoroidy przybiorą zaawansowaną postać, a ich objawy zaczną mocno dawać się we znaki, konieczne może okazać się leczenie operacyjne. Zastosowanie znajdują metody takie jak skleroterapia (wstrzykiwanie środków chemicznych zamykających dopływ krwi do hemoroidów), zakładanie gumowych opasek na hemoroidy czy koagulacja energią cieplną. W skrajnych przypadkach wykonuje się hemoroidektomię, która polega na wycięciu hemoroidów.
Pijawki na hemoroidy
Pacjentom cierpiącym z powodu hemoroidów pomóc może jeszcze hirudoterapia. Przystawianie pijawek może przyczynić się do rozpuszczenia powstałych zakrzepów krwi, a także zminimalizować odczuwanie ciepła oraz zmniejszyć ból i obrzęk. Zawarte w ślinie pijawek hirudozwiązki ponadto wykazują działanie przeciwzapalne, przeciwkrzepliwe, fibrynolityczne i antyagregacyjne.
Pijawki przystawia się w okolicach zakończenia kości ogonowej, krzyża oraz spojenia łonowego. Liczba pijawek dobierana jest indywidualnie i wynosi od 2 do 8. Dla najlepszych rezultatów zabieg należy powtórzyć kilkukrotnie w odstępach co kilka dni.
Zasadność stosowania hirudoterapii w leczeniu hemoroidów należy skonsultować ze swoim lekarzem prowadzącym. Specjalista wykluczy ewentualne przeciwwskazania i doradzi, jaka kombinacja metod leczenia w danym przypadku okaże się najskuteczniejsza.
