Atopowe zapalenie skóry (AZS) to zapalna, przewlekła choroba skóry o podłożu genetycznym. Charakteryzuje się uporczywym swędzeniem, czerwonymi plamkami i nadmierną suchością skóry. AZS ma nietypowy, przewlekły i nawrotowy przebieg, a objawy na zmianę wyciszają się i zaostrzają. Jest wiele metod leczenia atopowego zapalenia skóry, a jedną z nich jest hirudoterapia. Sprawdź, jakie efekty daje przystawianie pijawek przy AZS.
Atopowe zapalenie skóry – co to za choroba?
U osób z nadwrażliwością na skutek kontaktu z uczulającymi alergenami powstaje stan zapalny skóry, nazywany wypryskiem atopowym (inaczej atopowym zapaleniem skóry, kiedyś egzemą). Alergeny poprzez kontakt z komórkami obronnymi skóry, przez pobudzenie limfocytów, doprowadzają do rozwoju uczulenia. W zapaleniu biorą udział też komórki skóry, które produkują różne substancje.
W momencie powtórnego kontaktu z alergenem dochodzi do powstania niepożądanych zmian skórnych takich jak zaczerwienienie, grudki, a nawet niewielkie ranki. Do tego wszystkiego dochodzi nadmierna suchość skóry i świąd, przez który chory nieustannie się drapie.
Sprawdź witaminy, które poprawiają stan skóry
Przyczyny atopowego zapalenia skóry
Do rozwoju atopowego zapalenia skóry mogą przyczyniać się czynniki:
- genetyczne – jeśli jedno z rodziców ma AZS, to ryzyko jego wystąpienia u dziecka wynosi 20-40%, a w przypadku chorujących obojgu rodziców wzrasta do 60-80%,
- środowiskowe – obecne w powietrzu związki chemiczne mają niekorzystny wpływ na mechanizmy obronne organizmu człowieka, przez co ułatwiają przenikanie alergenów przez skórę,
- psychogenne – objawy AZS wzmagają się u osób nieradzących sobie z emocjami i stale podatnych na stres,
- klimatyczne – wysoka temperatura powoduje pocenie się, co nasila objawy AZS,
- drażniące – pogłębić objawy AZS mogą też detergenty, konserwanty, rozpuszczalniki, dym tytoniowy czy nawet mechaniczne podrażnienie skóry,
- alergeny (pokarmowe i powietrznopochodne) – do wystąpienia AZS mogą przyczynić się alergeny obecne w sierści, wydzielinach i naskórku zwierząt domowych, roztocza, alergeny pyłków roślin, a także alergeny pochodzenia grzybiczego i bakteryjnego.
Atopowe zapalenie skóry – objawy
Charakterystycznymi objawami atopowego zapalenia skóry, które pozwalają podejrzewać właśnie tę chorobę, są przewlekły i nawrotowy charakter, świąd skóry i typowe umiejscowienie zmian skórnych. Oprócz tego na AZS wskazują takie symptomy jak:
- zaczerwienienie skóry,
- swędzenie,
- suchość skóry,
- rybia łuska,
- zapalenie czerwieni wargowej,
- nawrotowe zapalenie spojówek,
- sączące ranki,
- pęcherzyki,
Zmiany skórne przy AZS mogą pojawić się na całej skórze, jednak najczęściej lokalizują się na zgięciach łokciowych i kolanowych, a także na twarzy i szyi.
Atopowe zapalenie skóry – leczenie
W terapii AZS wykorzystuje się przede wszystkim glikokortykosteroidy do stosowania miejscowego (doustne jedynie w przypadku ciężkiego przebiegu choroby). Leki tego typu występują w formie kremów, maści, płynów i żeli. O dawkowaniu glikokortykosteroidów i długości leczenia decyduje lekarz. Najczęściej na początku stosuje się silniejsze preparaty, a z biegiem czasu coraz słabsze.
Oprócz glikokortykosteroidów na atopowe zapalenie skóry stosuje się też miejscowe antybiotyki czy leki grzybobójcze (jeśli dojdzie do zakażenia skóry). Pomocne mogą okazać się również leki przeciwhistaminowe I generacji. W ciężkich przypadkach zastosowanie znajduje naświetlanie skóry światłem ultrafioletowym, a niekiedy także bardzo silnie działające na układ odpornościowy leki.
Pielęgnacja skóry z AZS
Leczenie atopowego zapalenia skóry jest żmudne, trudne i wymaga od chorego dużego zaangażowania. Podstawą sukcesu jest stosowanie się do zaleceń lekarza i staranne wykonywanie rekomendowanych przez niego zabiegów.
W terapii AZS należy przede wszystkim przywrócić skórze szczelność, zwalczając jej nadmierną suchość poprzez nanoszenie przeznaczonych do skóry atopowej kosmetyków. Dzięki odpowiedniemu natłuszczeniu znacznie spadnie ryzyko odwodnienia. Ponadto należy unikać długich kąpieli, a do wody dodawać substancje natłuszczające. Kontakt z wodą powinno się ograniczyć do absolutnego minimum. Dużych zmian skórnych nie powinno się drapać, co najwyżej stosować na nie okłady z wilgotnej gazy.
Hirudoterapia na atopowe zapalenie skóry
Zawarte w ślinie pijawek hirudozwiązki sprawdzają się w leczeniu chorób na tle zapalnym, a atopowe zapalenie skóry jest właśnie taką chorobą. Przeprowadzono badania, którym poddano chorych na AZS, z czego u połowy z nich schorzenie miało przewlekły przebieg.
Jakie były efekty hirudoterapii?
Choć zmiany skórne typowe dla AZS po terapii pijawkami nie uległy znacznemu zmniejszeniu, to objawy takie jak zaczerwienienie, świąd, obrzęk, rumień, wykwity, sączenie i lichenifikacja zostały mocno zredukowane. Zdaniem pacjentów jakość ich życia uległa znacznej poprawie. U każdego pacjenta choroba ustabilizowała się w ciągu 6 lat od rozpoczęcia leczenia.
Jaki wpływ mają pijawki na AZS?
Hirudoterapia obniża ilość składników stanu zapalnego i pobudza krążenie. Zdaniem autorów badania użycia pijawek do poprawy stanu zdrowia pacjentów z AZS przyczyniły się wykazujące działanie przeciwzapalne egliny i bdeliny. Przystawianie pijawek przyczynia się do powstania ziarniny, która pobudza wytwarzanie kolagenu biorącego udział w procesie keratolizy, powodującej ścieńczenie wyprysku. Hialuronidaza ma działanie antybiotyczne, dzięki czemu może zmniejszać wysięk.